رابطه تضاد منافع و تصمیم‌گیری اخلاقی در حسابرسان با نقش میانجی قضاوت اخلاقی: ترکیب رویکردهای شناخت اجتماعی و الگوی بازده تصمیم‌گیری

هدف: هدف پژوهش حاضر، مطالعه رابطه تضاد منافع و تصمیم‌گیری اخلاقی در حسابرسان با نقش میانجی قضاوت اخلاقی با ترکیب رویکردهای شناخت اجتماعی و الگوی بازده تصمیم‌گیری است. نظریه شناخت اجتماعی به تاثیرهای محیطی بر افراد اشاره دارد. الگوی بازده تصمیم‌گیری نیز عوامل موثر بر تصمیم گیری را موردبررسی قرار می دهد.روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش با ترکیب رویکردهای ذکرشده و با استفاده از الگوی «محرک- ارگانیسم- پاسخ» به بررسی موضوع پژوهش پرداخته شد. این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی - همبستگی بوده و جامعه آن شامل حسابرسان مختلف کشور است که 170 نفر از آنان با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده در سال 1399 انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه‌ها نیز از تحلیل معادلات ساختاری و نرم‌افزار smart pls، استفاده ‌شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین تضاد منافع و تصمیم‌گیری اخلاقی رابطه منفی و معناداری (%40) وجود دارد. همچنین، افزایش تضاد منافع موجب کاهش قضاوت اخلاقی (%50) و کاهش قضاوت اخلاقی نیز موجب کاهش سطح تصمیم گیری اخلاقی (%51) می شود. درمجموع، بین تضاد منافع و تصمیم گیری اخلاقی رابطه منفی وجود دارد که با حضور قضاوت اخلاقی، به دلیل اثرگذاری مثبت بر تصمیم گیری اخلاقی، از شدت آن کاسته می شود.اصالت/ارزش افزوده علمی: یافته های پژوهش موید اهمیت عوامل روانشناسی و رفتاری است که باید موردتوجه بیشتری قرار گیرد.

Relationship between the Conflict of Interest and Ethical Decision Making in Auditors with Moderate role of Ethical Judgment: A Combination of Social Cognitive Theory and Throughput Model of Decision-Making

Purpose: The purpose of this study is to survey the relationship between the conflict of interest and ethical decision making in auditors with the moderate role of ethical judgment with a combination of social cognitive theory and throughput model of decisionmaking. Social cognition theory refers to environmental effects on individuals. The throughput model of decisionmaking also examines the factors influencing decisionmaking.Methodology: In this study, by combining the mentioned approaches and using the stimulusorganismresponse model, the research topic was investigated. This research is an applied and descriptivecorrelational study and its population include various auditors in the country, 170 of whom were selected using simple random sampling in 2020. Structural equation analysis and Smart PLS software were used to test the hypotheses.Findings: Findings showed that there is a negative and significant relationship (40%) between the conflict of interest and moral decision making. Also, increasing conflict of interest reduces moral judgment (50%) and decreasing moral judgment reduces the level of moral decisionmaking (51%). In general, there is a negative relationship between conflict of interest and moral decisionmaking, which is reduced in the presence of moral judgment, due to its positive effect on moral decisionmaking.Originality/Value: Research findings confirm the importance of psychological and behavioral factors should be given more attention.