طراحی شبکه عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی

بسیاری از تعاملات سازمانی و یا حتی روزمره افراد بر پایه تصمیمات آن‌ها شکل می گیرد و این تصمیمات گاهاً شامل تبعاتی بر ذینفعان مختلف است. در این راستا شایسته است، به بررسی و تجزیه‌وتحلیل عوامل موثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی پرداخته شود. این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی انجام شد. پس از شناسایی و استخراج عوامل موثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی از ادبیات، متغیرها به‌واسطه تدوین پرسشنامه دلفی فازی و همکاری هشت نفر از خبرگان آشنا به حوزه مدیریت و اخلاق غربال شدند. پس از انجام تکرارهای لازم و حد اشباع پاسخ‌ها، شاخص‌ها تایید نهایی شدند. سپس به کمک روش دیمتل فازی به تحلیل و بررسی شاخص ها پرداخته شد. درنهایت تکنیک مذکور با تجزیه‌وتحلیل نظرات خبرگان به‌صورت سیستماتیک، اهمیت نسبی و روابط بین آن‌ها را ارائه نمود. تجزیه‌وتحلیل ها نشان داد متغیر «نفوذ مدیران ارشد»، «تاثیر گروه همکاران» و «احساسات/حالت» دارای اهمیت وافری میان متغیرهاست و بر سایر متغیرها تاثیرگذار است. در نقطه مقابل آن «معنویت»، «رقابت تجاری» و «سبک تصمیم» فرد تصمیم گیرنده، نسبت به بقیه عوامل از اهمیت پایین‌تری برخوردار است. به‌طور کلی عوامل متعددی بر اتخاذ یک تصمیم اخلاقی موثر هستند، اما نتایج حاکی از آن است که در بعد فردی؛ شخصیت و باروها و ارزش‌های فرد تصمیم گیرنده و در بعد موقعیتی، گروه های مرجع نقش پررنگی در اتخاذ یک تصمیم اخلاقی دارند و می‌توانند آن را جهت دهی نمایند. لذا مستلزم تعمق بیشتر است تا با آگاهی بخشی به فردی که در مقام تصمیم قرار می گیرد، کنترل بیشتر و نظارت دقیق تری بر روی پیامد تصمیم صورت پذیرد.

Network design of factors affecting ethical decision making

Many organizational or even daytoday interactions of individuals are shaped by their decisions, and these decisions sometimes have implications for different stakeholders. In this regard, it is worthwhile to study and analyze the factors affecting ethical decision making. This study aimed to investigate the factors affecting ethical decision making. After identifying and extracting the factors affecting ethical decision making from the literature, the variables were screened by compiling a Delphifuzzy questionnaire and the cooperation of eight experts familiar with the field of management and ethics. After performing the necessary repetitions and the saturation limit of the answers, the indicators were finally confirmed. Then, the indicators were analyzed using fuzzy DEMATEL method. Finally, the technique presented the relative importance and relationships between experts by systematically analyzing the opinions of experts. The analysis showed that the variables of &senior managers ’influence&, &coworkers’ influence& and &emotions / mood& are of great importance among the variables and affect other variables. In contrast, the &spirituality&, &business competition& and &decision style& of the decisionmaker are less important than other factors. In general, several factors influence the making of a moral decision, but the results indicate that in the individual dimension. The personality, fortifications and values of the decisionmaker and in the situational dimension. Reference groups play an important role in making an ethical decision and can guide it. Therefore, more reflection is needed to inform the person who is in the position of decision, more control and more careful monitoring of the outcome of the decision.