تاثیر عملکرد اقتصادی و توسعه انسانی بر تلفات ترافیک جاده‌ای در ایران با رویکرد الگوهای خودرگرسیو با وقفه‌های توزیعی

هدف این تحقیق بررسی تاثیر عملکرد اقتصادی و توسعه انسانی بر تلفات ترافیک جاده‌ای در ایران می‌باشد. داده های آماری بکار گرفته‌شده در این تحقیق از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک جهانی برای سال‌های 1400-1379 و به‌صورت سالیانه بوده و از نرم‌افزار eviews 10 برای برآورد مدل پیشنهادی استفاده شده ‌است. داده‌های سری زمانی این مطالعه همگی ایستا نبوده و بر این اساس به‌منظور برآورد الگوی موردنظر، از رهیافت خود توزیع با وقفه‌های گسترده استفاده می شود. الگوی خودرگرسیو با وقفه های توزیعی (0,0,0,1) بر اساس معیار شوارز-بیزین انتخاب گردید. نتایج برآورد با چنین رویکردی در کوتاه‌مدت نشان می‌دهد، تلفات جاده‌ای با وقفه و نرخ بیکاری بر تلفات جاده‌ای تاثیر مثبت معنی‌دار ایجاد می نماید. این تاثیر در کوتاه‌مدت برای متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه و شاخص توسعه انسانی منفی معنادار به‌دست‌آمده است. ضرایب بلندمدت برآورد شده در تاثیرگذاری بر تلفات جاده ای برای متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه و توسعه انسانی منفی معنی دار و برای متغیر توضیحی نرخ بیکاری مثبت معنی‌دار می‌باشد. نتایج نشان می دهد توسعه پایدار که یکی از ابعاد آن حفظ تامین امنیت جانی افراد در سیستم حمل‌ونقل جاده ای می باشد، الزاماً می بایست از کانال یا مسیر سرمایه گذاری در توسعه انسانی گذر نموده و این سرمایه گذاری رکن و هسته اصلی و محوری در کاهش تلفات ترافیک جاده ای می باشد. نتایج تحلیل در چارچوب الگوی تصحیح خطا بیانگر مقدار 174/0- برای ضریب تصحیح خطا بوده که بیانگر سرعت نسبتاً پایین تعدیل می باشد.

the impact of economic performance and human development on road traffic fatalities in iran with the approach of autoregressive distributed lag models

the purpose of this research is to investigate the impact of economic performance and human development on road traffic fatalities (rtf) in iran. the statistical data used in this research is from the central bank of the islamic republic of iran and the world bank for the years 1379-1400 and it is annual and eviews 10 software is used to estimate the proposed model. the time series data of this study are not all stationary, and based on this, in order to estimate the desired pattern, the self-distribution approach with wide intervals is used. the ardl (1,0,0,0) model was chosen based on the schwartz-bayesian criterion. the estimation results with such an approach in the short term show that rtf (-1) and unemployment rate have a significant positive effect on road fatalities. this effect has been obtained negative significant for the variables of gdp per capita and human development index in the short term. the estimated long-term coefficients in affecting road fatalities for the variables of gdp per capita and human development are negative and significant, and for the explanatory variable of unemployment rate is positive and significant. the results show that sustainable development is one of the dimensions of maintaining the safety of people’s lives in the road transportation system, it is necessary to pass through the channel or path of investment in human development and this investment is the main pillar and core in reducing road traffic fatalities. the results of the analysis in the framework of the error correction model indicate the value of -0.174 for the coefficient of the error correction, which indicates a relatively low speed of adjustment.