رتبه‌بندی کیفیت و ایمنی جاده‌ها با استفاده از منطق فازی و مدل تصمیم‌گیری چند معیاره

هدف پژوهش حاضر، شناسایی و بررسی عوامل دخیل در کیفیت و ایمنی جاده‌ها است تا بتوان از طریق محاسبه میزان تاثیر هر یک از عوامل، نسبت به رتبه بندی و مقایسه کیفی جاده‌ها اقدام نمود. رتبه بندی جاده‌ها، امکان برنامه ریزی‌ برای توسعه، کاهش تصادفات، شناسایی نقاط ضعف، قوت و میزان انحراف از مشخصات استانداردهای جاده‌ها را فراهم می آورد. در این پژوهش برای شناسایی شاخص‌های مرتبط با شرایط واقعی کنترل ساخت‌ و‌‌ ساز جاده‌ها در ایران بر اساس استانداردهای ملی موجود و نیز استفاده از تجربیات متخصصین در این زمینه، با استفاده از روش دلفی، تعداد 9 مولفه به عنوان مهمترین عوامل موثر بر کیفیت و ایمنی جاده‌ها شناسایی و استخراج گردید. سپس اطلاعات مربوط به هر یک از آن 9 مولفه در محورهای اصلی جاده‌های منتهی به شهر زنجان به روش فازی جمع آوری و توسط مدل تصمیم گیری چند معیاره به روش تاپسیس، رتبه بندی جاده‌ها انجام و بهترین گزینه انتخاب شد. در مرحله بعد، ارتباط کیفیت جاده‌ها با آمار تصادفات رانندگی بررسی گردید و نتیجه نشان می دهد که با افزایش کیفیت جاده ها به مراتب از شدت و تعداد تصادفات کاسته می شود.

road quality and safety ranking using fuzzy logic and multi-criteria decision making

the growing trend of road accidents in different countries, despite endangering people’s lives, also imposes a lot of financial costs. quality of roads is one of the factors affecting traffic accidents. in this study, fuzzy logic has been used because fewer studies have used fuzzy logic to calculate the safety and quality of roads and fuzzy logic has appropriate flexibility and the ability to describe and model phenomena. it also suggested good accuracy for calculating the parameters identified in this study. the purpose of this research is to identify and examine the factors involved in the quality and safety of roads in order to calculate the effect degree of each of the factors in relation to road quality ranking and comparison. in this research, it has been detected and derived 9 components as the most important factors influencing on the road quality and safety using delphi method in order to identify the relevant indexes to the actual conditions of road construction control in iran on the existing national standards as well as use expert’s experiences in this field. then, it was collected data related to each of 9 components in the selected main roads led to zanjan city in iran, by fuzzy method and roads were ranked by multi-criteria decision making using topsis method and it was selected the best option. in the next step, we have investigated the relation of road quality to the statistics of driving accidents.