زمین‌شناسی محور جاده‌ا‌ی هراز در استان مازندران با تاکید بر شناسایی مخاطرات طبیعی

محور جاده ای هراز یکی از مهم‌ترین و پر ترددترین مسیرهای حمل‌ و نقل جاده‌ای کشور در استان مازندران است. ویژگی های زمین شناسی این مسیر بسیار متنوع بوده و مستعد وقوع انواع مخاطراتی است که با ویژگی های زمین شناسی ارتباط مستقیم دارد. توجه به این ویژگی ها یکی از مهمترین مطالعات در احداث، نگهداری و ترمیم سامانه ها ی حمل و نقل است. مطالعات انجام یافته در جاده هراز از دیدگاه های مختلف و با تاکید بر مخاطرات طبیعی مسیر انجام یافته است و در اغلب آنها، بررسی دقیق ویژگی های زمین شناسی مسیر کمتر مورد توجه بوده و به صورت خیلی خلاصه و با تاکید بر گروهی از مطالعات دیگر انجام یافته است. با توجه به ضرورت و اهمیت ویژگی های زمین شناسی مسیر و نقش بسیار مهم آن در وقوع مخاطرات طبیعی، در این پژوهش زمین شناسی مسیر با تاکید بر مخاطرات که از آن متاثر است، در دو مرحله انجام شد. در مرحله اول با پیمایش مسیر بر روی نقشه های زمین شناسی در محیط نرم افزاری gis، ویژگی های مسیر توصیف گردید و در مرحله دوم بازدیدهای میدانی در نقاط خاص زمین شناسی انجام یافت. سنگ آهک، مارن، ماسه سنگ، و شیل و رسوبات رودخانه ای بخش اعظمی از رخنمون های حاشیه جاده را می سازند و علاوه بر آن سنگ های آذرین و آذرآواری که اغلب مربوط به سنگ های ولکانیک ائوسن و ژوراسیک است، ناپیوستگی هایی را با لایه های رسوبی ایجاد نموده که با وجود درزه و شکستگی های فراوان، می توانند خطر لغزش و ریزش را در محور تشدید نمایند. به طوری که در جمع بندی مطالعات انجام یافته یک نقطه با خطر زمین لغزش کم، 23 نقطه دارای خطر متوسط، و 30 نقطه با خطر بالا شناسایی شدند. با استفاده از داده های موجود آماری و داده های حاصل از مشاهدات میدانی و پردازش آنها در محیط نرم افزاری، از نقطه نظر مخاطرات تهدید کننده مسیر، 275 نقطه از مسیر در شش پهنه پرخطر مورد بررسی قرارگرفت.

the geology of the haraz road in the province of mazandaran with emphasis on identifying natural hazards

haraz road is one of the most important routes of transportation system in mazandaran province. the geological features of this route are very diverse and are susceptible to a variety of hazards that are directly related to geological features. considering these features is one of the most important studies in the construction, maintenance and repair of transportation systems. studies on the road of haraz have been conducted from different perspectives and emphasizing the natural hazards of the route. in most of them, a thorough study of the geological features of the route is less important, and is very brief and with an emphasis on a group of studies is done. in this study the geology of the route, with emphasis on the hazards affected, was carried out in two stages.in the first step, by mapping the route on geological maps in the gis software environment, trajectory characteristics were described and in the second stage, field observations were carried out at specific geological points. limestone, marl, sandstone, and shale and river sediments make up a large part of the outcrops on the margin of the road. in the conclusion of the studies, a point with low landslide risk, 23 points with a medium and 30 high risk points were identified. using the available statistical data and data from field observations and processing them in the software environment, from the point of view of road hazards, 275 points of the route in six high risk areas were investigated.