تحلیل مقایسه‌ای شاخص توسعه انسانی در کشورهای غرب آسیا و شمال آفریقا (منا)

شاخص توسعه انسانی، شاخصی چندبعدی است که سطح توسعه انسانی در هر کشور را نمایان می‌سازد. استفاده بهینه از همه امکانات موجود برای کسب نمره بهتر در این شاخص موجبات پیشرفت هر کشور را فراهم می‌کند. در گزارش پیش رو به بررسی اجمالی شاخص توسعه انسانی در کشورهای منطقه منا می‌پردازیم. آنچه درنهایت به تبیین آن پرداخته می‌شود، جایگاه ایران در میان کشورهای منطقه مناست. شاخص توسعه انسانی ایران در سال‌های اخیر عمدتاً روند صعودی داشته و در حال حاضر ایران با نمره 780/0 در رتبه 78 از میان 193 کشور جهان قرار گرفته است. با تاملی در داده‌های منتشرشده گزارش توسعه انسانی سال 2024 درمی‌یابیم که ایران همچنان در رده کشورهای با توسعه انسانی بالا قرار دارد. این در حالی است که 8 کشور منطقه منا توسعه انسانی بسیار بالا را تجربه می‌کنند. بهترین عملکرد ایران در میان کشورهای منطقه مربوط به مولفه میانگین سال‌های آموزش است. در این مولفه از میان 20 کشور مورد بررسی منطقه، ایران در رتبه 6 قرار گرفته است. در هر سه مولفه باقی‌مانده از شاخص توسعه انسانی یعنی مولفه امید زندگی، سال‌های تحصیل مورد انتظار و درآمد سرانه ناخالص ملی، ایران رتبه 10 منطقه را به دست آورده است. بهبود در هریک از عرصه‌های بهداشتی، آموزشی و اقتصادی نیازمند سیاست‌گذاری دقیق و درست و اهتمام جدی سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان برای ارتقای جایگاه کشور در منطقه است.