تحلیلی بر ثروت تامین اجتماعی برای نسل‌های مختلف در ایران

توانمندسازی اقشار آسیب‌پذیر و عدالت‌محوری سیستم بازتوزیعی ازجمله مفاهیم حاکم بر ابلاغیه سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی است که به‌نوعی از اهداف سازمان تامین اجتماعی نیز شمرده می‌شود. از موضوعات حائز اهمیت در نظام تامین اجتماعی، بحث ثروت تامین اجتماعی است. امری که می‌توان آن را برای افراد و گروه‌های درآمدی مختلف و نیز در نسل‌ها و سال‌های گوناگون با استفاده از نرخ تنزیل و نسبت هزینه-فایده محاسبه کرد. در این پژوهش، در سه سال 1357، 1377 و 1397، ثروت تامین اجتماعی برای اقشار کم‌درآمد، متوسط‌درآمد و پردرآمد و نیز مردان و زنان محاسبه شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در سال‌های 1357 و 1377 ثروت تامین اجتماعی و سیاست‌های بازتوزیعی به نفع طبقات کم‌درآمد و بازنشستگان عمل کرده است. درحالی که در سال 1397، سیاست‌گذاری به سود افراد پردرآمد بوده و منجر به تعمیق شکاف اجتماعی شده است. از حیث برون‌نسلی افراد کم‌درآمد و متوسط‌درآمد در سال 1377، ثروت و خالص دریافتی بیشتری نسبت به سال‌ 1357 داشته و در سال 1357 نیز ثروت بیشتری نسبت به سال 1397 کسب کرده‌اند. همچنین، زنان در مقایسه با مردان به‌اندازه بیشتری از سیستم بازتوزیعی منتفع شده‌اند که ریشه در امیدبه‌زندگی بیشتر و متوسط سابقه کاری کمتر زنان نسبت به مردان دارد. امید است که تصمیم‌سازان با بازنگری و اصلاح سیاست‌های کنونی این سازمان، اقدامی موثر در راستای احقاق عدالت گفته‌شده در توزیع ثروت و همچنین، افزایش مشارکت اقشار آسیب‌پذیر در راستای توانمندی ایشان اتخاذ کنند.