حاشیه نشینی و امنیت کلان شهر تهران

حاشیه‌نشینی یکی از چالش‌های جدی جهان در قرن بیست و یکم است. در ایران نیز طبق آمار، بیش از یک‌دهم جمعیت در حاشیه شهرها زندگی می‌کنند و شمار زیادی از آنها در کلان‌شهر تهران سکونت دارند. حاشیه‌نشینان که غالباً مهاجران روستایی کم بضاعت هستند، بیشتر در زمین‌های پست و کم‌بهای اطراف شهر به صورت غیر‌رسمی اسکان یافته‌اند. این نوع سکونت فاقد هر نوع استاندارد زندگی است، به همین علت، مسایل و مشکلات زیادی به ‌وجود آورده است که به خصوص مسایل امنیتی آن اهمیت فراوانی دارد. این مقاله با بهره‌گیری از روش تحقیق توصیفی‌ـ تحلیلی در پی پاسخ به سوال اصلی تحقیق است که «وضعیت حاشیه‌نشینی در کلان‌شهر تهران چگونه است و چه تاثیری روی امنیت آن دارد؟» با استفاده از چارچوب نظری برگرفته از رهیافت‌های محرومیت نسبی ‌و انتظارات‌ـ رضایتمندی، سوال اصلی به آزمون گذاشته شد. یافته‌های تحقیق مبتنی بر اسناد، مدارک و شواهد مشخص کرد به رغم برخی اقدامات مقطعی، حاشیه‌نشینی در کلان‌شهر تهران رو به گسترش است و با وجود اینکه نسل اول شرایط زندگی در این مناطق را قبول کرده‌اند، نسل دوم که خود را متولد تهران می‌دانند، در مقایسه زندگی خود با گروه مرجع (شهروندان تهرانی) دچار محرومیت نسبی شده‌اند و برای جبران آن راه‌های قانونی و رسمی را دشوار یا مسدود یافته به کارهای غیرقانونی و هنجارشکن روی آورده‌اند که نتیجه آن ناامنی‌های بسیار برای حاشیه‌نشینان، شهروندان تهرانی و دولت است.