تاثیر ایدیولوژی بر شکل گیری تروریسم جدید

وقوع حادثه 11 سپتامبر 2001، بمب‌گذاری در مرکز تجارت جهانی در 1993 و حمله به متروی توکیو در 1995 نشانه‌هایی از تغییر اساسی در تروریسم و بیانگر مسیله‌ای هستند که از آن به «تروریسم جدید» یاد می‌شود. به نظر می‌رسد یکی از ابعاد مهم تروریسم جدید نقش ایدیولوژی و تاثیر آن بر عاملان این اقدامات است. ایدیولوژی طیفی گسترده‌ از افکار و عقاید از ادیان و مذاهب الهی گرفته تا برخی مسالک خودساخته بشری را شامل می‌شود. سوال اصلی این مقاله نحوه تاثیرگذاری ایدیولوژی در شکل‌گیری تروریسم جدید است. در پاسخ به این سوال تلاش شده است با بررسی رویکردهای رایج درباره نقش ایدیولوژی در روابط بین‌الملل و پدیده‌هایی نظیر تروریسم، چارچوبی مفهومی برای تبیین نحوه اثرگذاری ایدیولوژی در شکل‌گیری تروریسم جدید معرفی شود. باید یادآور شد که مذهب به عنوان پدیده‌ای موثر در روندهای بین‌المللی در سال‌های اخیر، به خصوص پس از حوادث تروریستی 11 سپتامبر، مورد توجه جریان‌های اصلی این رشته قرار گرفته است. در این راستا نظریات سه دسته از متفکران روابط بین‌الملل تحت عناوین ازل‌گرایان، ابزارگرایان و سازه‌انگاران مطرح و نقاط قوت و ضعف هریک تبیین شده است. در نهایت با اشاره به مدلی چهار مرحله‌ای نحوه تاثیر ایدیولوژی بر تروریسم مورد بررسی قرار گرفته است.