همگرایی و واگرایی در روابط ایران و چین با تاکید بر منطقه‏ی خلیج فارس

رشد اقتصادی چین در چند دهه‏ی اخیر و ظهور این قدرت در صحنه‏ی بین‏المللی باعث شده است تا این کشور برای دسترسی به منابع متعدد انرژی نفت و گاز، بر منطقه‏ی خلیج فارس متمرکز شده و تلاش کند تا روابط خود با کشورهای این منطقه را تقویت نماید. در این میان، جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک قدرت منطقه‏ای با موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خاص و داشتن منابع غنی انرژی، در دیپلماسی چینی از اهمیت زیادی برخوردار است. با وجود این، روابط این دو کشور همیشه دارای روندی ثابت نبوده است و متغیرهای زیادی در شکل دادن به آن نقش داشته‏اند. پرسش اصلی مقاله‏ی حاضر این است: چرا با وجود همگرایی عمیق بین سیاست‏های چین و ایران، بین این دو کشور در ارتباط با خلیج فارس واگرایی نیز دیده می‏شود؟ فرضیه‏ای که متعاقب سئوال مذکور مطرح می‏شود این است که تلاش چین در خلیج فارس برای برقراری توازن نرم از طریق پوشش راهبردی ایالات متحده و نیز تمایل این کشور به ارتقای روابط با کشورهای این منطقه به منظور تنوع‏ بخشیدن به نیازهای خود به انرژی، باعث شده تا چین در قبال ایران که با غرب و نظام بین‏الملل و نیز کشورهای منطقه در تنش به سر می‏برد، سیاست محتاطانه‏ای در پیش بگیرد. بر طبق یافته‏های تحقیق، این سیاست محتاطانه زمینه‏ساز واگرایی بین چین و ایران شده است. روش تحقیقی در این مقاله، جمع‌آوری منابع و اسناد به شیوه‌ی کتابخانه‌ای و سپس تجزیه و تحلیل داده‌هاست.

convergence and divergence in iran china relations with an emphasis on the persian gulf region

the economic growth of china in the last few decades and the emergence of this power in the international scene has caused this country to focus on the persian gulf region in order to access numerous sources of energy, oil and gas, and to try to improve its relations. strengthen with the countries of this region. meanwhile, the islamic republic of iran as a regional power with a special geopolitical and geostrategic position and having rich energy resources is of great importance in chinese diplomacy. despite this, the relations between these two countries have not always had a constant trend and many variables have played a role in shaping it. the main question of the current article is: why despite the deep convergence between the policies of china and iran, there are also divergences between these two countries in relation to the persian gulf? the hypothesis that is raised following the mentioned question is that china’s effort in the persian gulf to establish a soft balance through the strategic cover of the united states and also the desire of this country to improve relations with the countries of this region in order to diversify its needs to energy has caused china to adopt a cautious policy towards iran, which is in tension with the west and the international system, as well as the countries of the region. according to the findings of the research, this cautious policy has led to the divergence between china and iran.