تحلیل مفهوم و الگوی قدرت در فضای مجازی؛ مطالعه شکل‌گیری جنبش‌های اجتماعی

ماهیت قدرت و نحوه شکل گیری آن در بستر ساختارهای جدید تولید، فرآوری و انتقال اطلاعات (از جمله در بستر شبکه های اجتماعی) متفاوت از فضای واقعی است، بدین معنا که فضای شبکه های اجتماعی، نظام نوینی از کنشگری اجتماعی را برای افراد ایجاد کرده است که در نهایت می تواند منجر به شکل گیری قطب های جدیدی از قدرت شود. پژوهش حاضر با هدف پاسخ به این سوالات انجام شده است که: آیا ماهیت قدرت در شبکه های اجتماعی تغییر کرده است؟ فرآیند شکل گیری قدرت در شبکه های اجتماعی چگونه است؟ در پاسخ به این سوال، شکل گیری جنبش های اجتماعی تحت تاثیر فضای مجازی نیز مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان می دهد با پذیرفتن تعاریف متعارف از قدرت، شکل گیری آن در فضای شبکه ای در یک چارچوب آبشاری و براساس سطوح سلسله مراتبی کنشگران، از مالکان زیرساخت اینترنت، به مالکان پلتفرم ها و در مرحله بعد به کاربران (به ترتیب اثرگذاری شامل: سلبریتی ها، اینفلوئنسرها، بلاگرها، رسانه های رسمی و در نهایت کاربران عمومی) صورت می گیرد. همچنین در فرآیند شکل گیری قدرت شبکه ای، مالکیت یا امکان کنترل پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی نقش بسیار اساسی دارد. در این بین مدیریت تولید محتوا نیز در شکل دهی سازمان جنبش اجتماعی اهمیت مییابد این محتوا تحت تاثیر حاکمیت الگوریتم ها و نیز ایده های کاربران تاثیر گذار تولید می شود اما اراده صاحبان قدرتهای سیاسی و اقتصادی و گروه های مرجع ذی نفع در پشتیبانی از انتشار محتوای تولید شده نیز تضمین کننده شکل گیری جریان اجتماعی مورد نظر آنها خواهد بود. در این فرآیند اطلاعات از پلتفرمهای نخبگانی به پلتفرم های عوامی با کاربران فراوان سرریز می کند. در نهایت می توان اینگونه نتیجه گرفت که اگرچه نقش کاربران شبکه های اجتماعی (اعم از کاربران مرجع و کاربران (عمومی را نمی توان در شکل گیری قدرت شبکه ای و جنبش های اجتماعی نادیده انگاشت اما صاحبان قدرت و ثروت در عالم حقیقی (سیاستمداران و سرمایه داران) با تسلط بر زیر ساخت ها و در اختیار داشتن سایر ابزارها، در فضای مجازی نیز سلسله جنبان اصلی هستند موضوعی که درک صحیح آن برای مدیران و توده مردمان جوامع پیرو اهمیت کلیدی دارد.

analysis of the concept and pattern of power in virtual space, studying the formation of social movements

the nature of power and how it is formed in the context of new structures of information production, processing and transmission (including in the context of social networks) is different from the real space, which means that the space of social networks has created a new system of social activism for people. which can ultimately lead to the formation of new poles of power. the current research was conducted with the aim of answering these questions: has the nature of power in social networks changed? how is the process of power formation in social networks? in response to this question, the formation of social movements under the influence of virtual space was also investigated.the findings of this research show that by accepting the conventional definitions of power, its formation in the network space in a cascade framework and based on the hierarchical levels of actors, from the owners of the internet infrastructure, to the owners of the platforms and in the next stage to the users (respectively influence includes: celebrities, influencers, bloggers, official media and finally general users). also, in the process of forming network power, ownership or the possibility of controlling social networking platforms plays a very important role.