پویش‌های تهدیدزای منطقه قفقاز جنوبی علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

وضع موجود آسیای مرکزی و قفقاز با توجه به تکثر پویش‌های فروملی، درون‌منطقه‌ای، بین‌منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، دربردارنده فرصت‌ها و تهدیدهای قابل‌توجهی برای ایران است. قفقاز جنوبی بستر و پهنه شکل‌گیری پویش‌های تهدیدزای متنوعی علیه امنیت و ثبات ملی جمهوری اسلامی ایران است که برخی از آن‌ها ضریب تهدیدزایی فزاینده‌ای نیز دارند. شناسایی پویش های تهدیدزای منطقه قفقاز جنوبی علیه امنیت ملی ج.ا.ایران به‌عنوان مساله محوری این پژوهش درنظرگرفته و تلاش شد با اولویت‌بندی این تهدیدات در منطقه، راه‌کارهای بهینه‌ای جهت مقابله با آن ارائه شود. سوال اصلی این است که مهم‌ترین پویش‌های تهدیدزای متوجه جمهوری اسلامی ایران ازطریق قفقاز جنوبی کدامند و راه‌کارهای ایران برای مهار آن‌ها چیست؟ روش پژوهش، کیفی کمی (آمیخته) است. نتیجه کلی حاصله اینکه در قفقاز جنوبی تهدیدهای امنیتی و اقتصادی/ژئواکونومیکی، اولویت بالاتری دارند. اهم راه‌کارهای پیشنهادی پژوهش عبارتند از ارتقای همکاری‌ها با قدرت‌های آسیایی، اولویت‌دادن به پروژه‌های زیرساختی فرامرزی مختلف برای مقابله با تخلیه ژئوپلیتیکی، برپایی دفتر بررسی نیازهای فنی مهندسی کشورهای منطقه، استفاده از توان فنی و مهندسی بومی برای رفع نیازهای فنی مهندسی کشورها و سرانجام، فعال‌سازی ظرفیت‌های دیپلماسی دفاعی.

Threats toward the Islamic Republic of Iran through the South Caucasus Strategic Position and Countermeasures

Historically, security developments in the South of Caucasus have had a direct impact on Iran’s national security interests. The Southern Caucasus is reason for the formation of various threatening movements against the security and national stability of the Islamic Republic of Iran, some of which have an increasing threatening coefficient. Identification of threatening dynamics in the South Caucasus region against the national security of the Islamic Republic of Iran was considered as the central issue of this study and an attempt was made to prioritize these threats in the region to provide optimal solutions to deal with it. The main question is;” what are the most important threats to the Islamic Republic of Iran through the South Caucasus and what are Iran’s strategies to curb them? “ The research method is qualitativequantitative (mixed). The overall result is that security and economic / geoeconomic threats have a higher priority in the South Caucasus. The most important research strategies are to enhance cooperation with Asian powers, prioritize various crossborder infrastructure projects to deal with geopolitical depletion, establish a technicalengineering needs assessment office in the region, use local technical capacity and engineering to meet the technicalengineering needs of countries and finally Activation of defense diplomacy capabilities.