مسئولیت بین‌المللی امریکا در قبال ترور شهید قاسم سلیمانی و ظرفیت های حقوقی پیگیری قضایی جمهوری اسلامی ایران

سردار قاسم سلیمانی در حملۀ پهباد امریکایی به فرودگاه بغداد در بامداد جمعۀ 13 دی 1398 ترور شد. در این حمله ابومهدی المهندس از فرماندهان گروه شبه‌نظامی عراقی حشدالشعبی به‌همراه 10 تن دیگر به شهادت رسیدند. وزارت دفاع امریکا اعلام کرد که دستور این حملۀ هوایی را دونالد ترامپ، رئیس‌ جمهوری و فرماندۀ کل قوای این کشور صادر کرده ‌است. این موضوع به دلیل پیامدهای مختلف داخلی و جهانی از لحاظ موازین بین‌المللی قابل تحلیل و بررسی است. در این مقاله نویسنده با انجام مصاحبه با اساتید مطرح حقوق بین‌الملل ایران، سعی در تبیین این مسئله داشته است که اولاً: امریکا مطابق پیش‌نویس مسئولیت بین‌المللی دولت ها مصوب 2001 کمیسیون حقوق بین‌الملل، دارای مسئولیت بین‌المللی است یا خیر. ثانیاً: اینکه ج.ا.ایران از چه طرقی می‌تواند به احقاق حق و اقامۀ دعوی حقوقی بپردازد. فرضیۀ پژوهش نشان می‌دهد که عناصر فعل متخلفانۀ امریکا وفق مادۀ 2 پیش‌نویس مزبور قابل احراز و مسئولیت بین‌المللی متوجه این کشور است و ج.ا.ایران می‌تواند جهت اقامۀ دعوی به برخی مراجع بین‌المللی و داخلی مراجعه نماید و در مواردی که حصول نتیجه از طریق مراجع ذی صلاح مقدور نباشد، می‌توان با توسل به دکترین خودیاری، احقاق حق نماید.

USA International Responsibility for the Assassination of Martyr Qassem Soleimani and adjudication by I.R.I

Commander Qassem Soleimani was assassinated in a US drone strike on Baghdad airport on the morning of Friday, January 4, 2010. Abu Mahdi alMohandes, a commander of the Iraqi militia group alHashd alShaabi, was killed along with 10 others in the attack. The US Department of Defense has announced that the order for the airstrike was issued by President Donald Trump and the CommanderinChief of the Armed Forces. This issue can be analyzed in terms of international standards due to various internal and global consequences. In this article, the author tries to explain in an interview with prominent professors of Iranian international law whether, firstly, the United States has international responsibility in accordance with the draft international responsibility of states adopted in 2001 by the International Law Commission. Secondly, in what ways can Iran realize the right and file a lawsuit? The research hypothesis shows that the elements of the offending act of the United States can be realized according to Article 2 of the draft and international responsibility can be assigned to this country and Iran can refer to some international and domestic authorities to file a lawsuit. He can exercise his right by appealing to the selfhelp doctrine.