واکاوی حق دولتها در تولید و توسعه تسلیحات نظامی از منظر حقوق بین الملل

موضوع خلع سلاح و کنترل تسلیحات، از مسائلی است که در دو قرن اخیر به‌ویژه پس از جنگ جهانی دوم، در سه سطح سلاح‌های هسته‌ای، شیمیایی و بیولوژیک و از سوی سازمان ملل متحد، دو کشور امریکا و شوروی و سایر کشورها و سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بررسی شده است. با این وصف، هنوز جامعه بشری به تمام اهداف مقرر در حوزه خلع سلاح و کنترل تسلیحات نرسیده است. این در حالی است که براساس نظریه کاربرد تسلیحات، ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی در تولید و توسعه تسلیحات نامتعارف، تسلیحات متعارف و تجارت حاصل از آنها و همچنین تسلیحات جدید ایجاد شده است. لذا این سوال مطرح می‌شود که چه محدودیت‌هایی بر حق تولید و توسعه تسلیحات نظامی اعم از نامتعارف و متعارف در پرتو معاهدات مربوط به خلع تسلیحات و کنترل آنها شکل گرفته است. در این نوشتار که به شیوه کتابخانه‌ایاسنادی صورت گرفته، ضمن انتخاب نظریه کاربرد تسلیحات و پس از بررسی ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های مورد اشاره در حوزه تسلیحات، به این امر پرداخته شده است که دولت‌ها به بهانه صیانت از موجودیت خود و با استناد به ابزار دفاع مشروع و بازدارندگی، درباره تولید و توسعه تسلیحات مبسوط‌الید نیستند.