راهبردهای دفاع اقتصادی از منظر قصص پیامبران الهی (بررسی موردی: قصص پیامبر اکرم(ص)، حضرت یوسف(ع) و حضرت شعیب(ع))

دفاع اقتصادی یکی از نیازهای اصلی جامعه اسلامی است که قرآن کریم، به‌ عنوان معجزه جاودانه دین اسلام، در پاسخگویی به این نیاز، بی‏اعتنا نیست. پیامبران الهی در طول دوران رسالت خویش، با انواع تهدیدهای اقتصادی از داخل و خارج جامعه مواجه بودند و در قرآن کریم به قصص برخی از ایشان اشاره ‌شده است. در این مقاله با بهره‌گیری از روش تدبر داستان‏محور در قرآن کریم، به سیره پیامبر اکرم(ص) در مقابله با تهدید نظامی‏ اقتصادی احزاب، سیره حضرت یوسف(ع) در مدیریت بحران اقتصادی خشک‌سالی در مصر و نیز سیره حضرت شعیب(ع) در مقابله با فساد اقتصادی کم‌فروشی و آسیب‌پذیری اقتصادی قوم خویش، به ‌عنوان مصادیقی از راهبردهای دفاع اقتصادی در قرآن کریم، پرداخته ‌شده است. در نهایت با بررسی قصص پیامبران الهی در قرآن کریم، دفاع اقتصادی را می‌توان به سه نوع تقسیم‌بندی کرد: دفاع اقتصادی در برابر تهدیدهای داخلی، دفاع اقتصادی در برابر تهدیدهای خارجی (از بیرون مرزها) و دفاع اقتصادی در برابر تهدیدهای طبیعی. بر همین اساس به سه نوع راهبرد سلبی (کنترل و بازدارنده)، ایجابی (سازمان‏دهنده) و راهبرد فرهنگ‌سازی اقتصادی، به‌ عنوان راهبردهای دفاع اقتصادی در قصص پیامبران الهی اشاره می‏شود. در پایان با توجه به مولفه‌های مذکور می‌توان به برخی سیاست‌های دفاع اقتصادی پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد.

.Strategies of Economic Defense from the Perspective of Divine Prophets (Case Study: Prophet Akram, Prophet Yusuf and Prophet Shu’ib)

Economic defense is one of the main needs of Islamic society that the Holy Quran, as the eternal miracle of the Islamic religion, is not ignorant in responding to this need. Divine prophets faced a variety of economic threats from inside and outside society during their mission, and some of them have been mentioned in the Holy Quran. This article uses the storytellingbased method of the Holy Qur’an to prophet Akram’s confrontation with the militaryeconomic threat of the parties, Prophet Yusuf’s (AS) management of the drought economic crisis in Egypt, and Prophet Shu’ayb’s (AS) has been dealt with as an example of economic defense strategies in the Holy Quran in the fight against the economic corruption of the lowincome and the economic vulnerability of his people. Finally, by examining the intention of the divine prophets in the Holy Qur’an, economic defense can be divided into three types: economic defense against internal threats, economic defense against external threats (outside borders) and economic defense against natural threats. Accordingly, the three types of negative (control and deterrent), positive (organizer) and economic culturalization strategies are mentioned as strategies of economic defense in the will of divine prophets. Finally, with regard to the aforementioned components, some of the proposed economic defense policies of the Islamic Republic of Iran can be mentioned.