بررسی تطبیقی تاثیر گونه شناسی قطعات مسکونی بر مورفولوژی بافت شهری (موردمطالعه :محله عباسقلی خان ،دروازه رشت و یدی بورورغ در شهر زنجان)

برقراری یا بازیابی انتظام فضاییکالبدی محله‌های شهر و حفظ هویت و شخصیت بافت‌ها، به‌ویژه بافت‌های مسکونی ایران، بدون آگاهی از عوامل موثر و میزان و چگونگی اثرگذاری هرکدام در شکل یابی محیط مصنوع، ناممکن به نظر می‌رسد. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل نقش و اثر گونه شناسی قطعات مسکونی در شکل یابی مورفولوژی(ریخت‌شناسی)شهری است. روش تحقیق به لحاظ ماهیت کاربردی وبه لحاظ روش ،توصیفی از نوع پیمایشی است. در این راستا بافت‌هایی از شهر زنجان به‌عنوان نمونه موردی برای تحلیل و بررسی برگزیده شد. چالش اساسی در پژوهش، این است که آیا بناهای بافت قدیم شهر زنجان قابلیت دسته‌بندی و گونه شناسی را دار است و نیز چندگونه اصلی را برای شناسایی بناهای این بافت می‌توان برشمرد. بدین منظور ،پژوهش با استفاده از مطالعات اسنادی، ابتدا به تدوین چهارچوب نظری گونه شناسی و شکل شناسی می‌پردازد. در ادامه، به شرح کلی مورفولوژی بافت‌ پرداخته و شاخص‌های مورفولوژی در بافت قدیم ،جهت‌گیری عمومی بناهای مسکونی، عناصر کالبدی و اجزای آن به تفکیک نام و کاربرد آن‌ها در بافت‌های شهری مورد مقایسه قرار گرفت و درصورتی‌که نحوه این تاثیر موردتوجه قرار گیرد، شکل محیط مصنوع تا حدود زیادی قابل‌کنترل و هدایت خواهد بود. نتایج حاصل نشان داد، که گونه‌های مختلف مسکن در تعیین و شکل‌دهی حوزه‌های مورفولوژیک سطح شهر نقشی موثر داشته و انتظام فضایی بافت‌های شهری را تحت تاثیر قرار می‌دهند ،به‌طوری‌که با تغییر گونه‌ بناهای مسکونی شکل بافت‌ شهری دچار دگرگونی می‌شود و درصورتی‌که نحوه این تاثیر موردتوجه قرار گیرد،شکل محیط مصنوع تا حدود زیادی قابل‌کنترل خواهد بود

Comparative study of residential blocks typology effect on urban tissue morphology (case study: AbbasGholi khan, gateways of Rasht, and Yadi Borough in Zanjan city)

< p >restoring the spatial and physical conditions of the city’’s neighborhoods and preserving the identity and character of the tissues, especially the Iranian living tissues, without the knowledge of the effective factors, and the extent to which each one influences the shaping of the artifact environment, is impossible.The purpose of this research is to investigate the role and effect of typology of residential units in the formation of urban morphology.In this regard, textures from the city of Zanjan were selected as a case study for analysis.The main challenge in the research is whether the old textures of the Zanjan city have the ability to categorize and typify, and how many of the main ways to identify the structures of this texture can be enumerated.For this purpose. In the following, a general description of the tissue morphology and the morphological indices in the old tissue, the general orientation of residential buildings, physical elements and their components were distinguished by their name and their application in urban textures, and if this effect was taken into consideration , The shape of the artifical environment will be largely controllable and conductive.The results showed that different types of housing have an important role in determining and shaping the morphological domains of the city, and affect the spatial regulation of urban texture, which changes the shape of the urban texture by changing the type of residential buildings, and if the effect of this effect is considered , The shape of the artifact’’s environment will be largely controllable