مروری بر رنگزاهای راکتیو

ازسال 1956 تا کنون استفاده از رنگزاهای راکتیو در صنعت نساجی به دلیل پیوندهای کووالانسی با پارچه و در نتیجه ایجاد ثبات شستشویی بالا، روند رو به افزایشی داشته است. در طی این زمان هدف عمده مطالعات برروی سنتز رنگزاهای راکتیوی با گروه‌های واکنش‌پذیر بوده است که اولا میزان واکنش‌پذیری این گروه‌ها به اندازه کافی برای تشکیل پیوند کووالانس با پارچه باشد و ثانیا میزان واکنش‌پذیری آنقدر زیاد نباشد که سبب آبکافت رنگزا در طی فرآیند رنگرزی گردد. زیرا، آبکافت رنگزاها در طی فرآیند رنگرزی و ورود آنها به محیط زیست سبب ایجاد نگرانی زیست‌محیطی می‌شود. تا کنون برای ایجاد تعادل در میزان واکنش‌پذیری گروه‌های واکنش‌پذیر تغییراتی در ساختار رنگزاهای راکتیو از جمله تغییر در نوع گروه واکنش‌پذیر (تری‌آزین، دی‌آزین، دی‌کلرو کویینوکزالین، فسفونیک اسید و سولفاتو اتیل سولفون)، تعداد گروه‌های واکنش‌پذیر (یک عاملی و چند عاملی) و نوع گروه اتصال‌دهنده بین گروه‌های واکنش‌پذیر و رنگ‌ساز اعمال گردیده است. در بین گروه‌های واکنش‌پذیر رنگزاهای راکتیو، گروه‌های مونوکلروترآزین و وینیل سولفون دارای اهمیت بیشتری هستند و رنگزاهای راکتیو دو عاملی و سه عاملی تجاری با خصوصیت رنگرزی خوب به صنعت معرفی شده‌اند. در این مقاله، مروری از پیشرفت رنگزاهای راکتیو سنتز و تجاری شده از ابتدا تا به امروز گردآوری شده است و تمرکز این مقاله بیشتر بر روی گروه‌های واکنش‌پذیر موجود در رنگزاهای راکتیو است. با مروری بر مقالات و ثبت اختراعات مطالعه شده می‌توان متوجه شد که هنوز هم در این نوع رنگزاها فضا برای پیشرفت فراهم است.