مقایسه توجه انتخابی و نیمرخ هوشی در نوجوانان دوزبانه‌ و تک‌زبانه‌

هدف با توجه به ارتباط نزدیک میان شناخت و زبان، دوزبانگی می تواند توانایی های شناختی را تحت تاثیر قرار دهد. هدف پژوهش حاضر مقایسه توجه انتخابی و نیمرخ هوشی در نوجوانان زبان آموز مسلط به زبان انگلیسی و نوجوانان غیر زبان آموز بود.روش بررسی پژوهش حاضر از نوع علّی مقایسه ای است. این پژوهش به روش مقطعی انجام شد. جامعه آماری شامل تمام نوجوانان زبان آموز (13 تا 15 ساله) مسلط به زبان انگلیسی و نوجوانان غیر زبان آموز شهر اصفهان در سال 1394 بود. به منظور انجام پژوهش، 64 نوجوان در محدوده سنی 13 تا 15 سال با سطح پیشرفته زبان انگلیسی (سطح rece و reach در کانون زبان ایرانیان و سطوح معادل آن در آموزشگاه های دیگر) به عنوان گروه مورد (زبان آموز) و 51 نوجوان غیر زبان آموز (تک زبانه) در همان رده سنی (13 تا 15 سال) به عنوان گروه شاهد از منطقه 3 شهر اصفهان انتخاب شدند. نوجوانان هر دو گروه از آموزشگاه های مشابه انتخاب شدند. انتخاب نمونه به روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انجام شد. به منظور بررسی و اندازه گیری نیمرخ هوشی نوجوانان زبان آموز مسلط به زبان انگلیسی و نوجوانان غیر زبان آموز، از پرسش نامه هوش چندگانه گاردنر استفاده شد. برای سنجش و اندازه گیری توانایی توجه انتخابی در دو گروه نوجوانان زبان آموز مسلط به زبان انگلیسی و نوجوانان غیر زبان آموز، از نسخه فارسی کامپیوتری شده آزمون استروپ کلاسیک استفاده شد. داده های به دست آمده با پرسش نامه هوش چندگانه گاردنر و نسخه فارسی کامپیوتری شده آزمون استروپ کلاسیک، از طریق روش های آماری توصیفی و با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری تجزیه وتحلیل شد. داده ها با استفاده از نسخه 22 نرم افزار spss تجزیه وتحلیل شد.یافته ها نتایج نشان داد بین نمره نوجوانان گروه غیر زبان آموز و گروه زبان آموز در شش مولفه هوش چندگانه که عبارتند از: هوش میان فردی، موسیقیایی، طبیعت گرا (در سطح p<0/05)، منطقی ریاضی، درون فردی و زبانی (در سطح p<0/001) تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که نمره نوجوانان زبان آموز در این شش مولفه هوش چندگانه به طور معناداری بالاتر از همتایان غیر زبان آموز بود؛ به عبارت دیگر، نوجوانان زبان آموز در این شش مولفه در مقایسه با همتایان غیر زبان آموز خود نیمرخ هوشی بهتری داشتند. همچنین بین عملکرد دو گروه در متغیر توجه انتخابی (مرحله سوم آزمون استروپ کلاسیک) تفاوت معناداری وجود داشت (p<0/05). زمان واکنش نوجوانان زبان آموز در تکالیف استروپ کلاسیک کمتر از نوجوانان غیر زبان آموز بود. این نتیجه حاکی از سرعت عمل آن ها در این آزمون و درنتیجه عملکرد بهتر نوجوانان زبان آموز نسبت به همتایان غیر زبان آموز در آزمون استروپ کلاسیک است. به طورکلی نتایج مطالعه حاضر را می توان چنین خلاصه کرد که نوجوانان زبان آموز در تکالیف مربوط به توجه انتخابی، مولفه های هوش منطقی ریاضی، زبانی، میان فردی، موسیقیایی، درون فردی و طبیعت گرا بهتر از همتایان غیر زبان آموز خود عمل کردند.نتیجه گیری بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که فراگیری زبان دوم (انگلیسی) ممکن است بر توجه انتخابی و نیمرخ هوشی نوجوانان تاثیرگذار باشد. ازاین رو نقش آن در توجه انتخابی و هوش نوجوانان باید مدنظر قرار گیرد.