بررسی تاثیر دو نوع راکر کفش بر متغیرهای زمانی-مکانی راه‌رفتن در بیماران دیابتی

هدف زخم کف پا از عوارض مهم بیماران دیابتی است که بر توانایی ایستادن و راه‌رفتن آنان تاثیر می‌گذارد. راهکارهای درمانی متفاوتی برای کاهش نیروهای اعمالی روی پای این بیماران استفاده شده که اکثراً موقتی است و در بلندمدت موثر نیست. کفش‌های راکری برای درمان زخم‌های دیابتی توصیه می‌شود. براساس مقالات موجود این سوال مطرح می‌شود: «آیا نیروهای اعمالی روی پا در افراد دیابتی با افراد سالم متفاوت است؟» علاوه‌براین مشخص نیست کدام نوع راکر (پنجه یا پاشنه) برای کاهش این نیروها موثرتر است؛ بنابراین هدف از این مطالعه مقایسه بین نیروهای اعمالی وارد بر پا در افراد دیابتی و افراد سالم و همچنین تعیین تاثیر راکرها بر این عوامل بود. فرضیه اصلی مطرح‌شده در این مطالعه بر این مبنا بود که راکرهای پنجه و پاشنه تاثیر مشابهی بر نیروهای اعمالی وارد بر پا در افراد دیابتی دارد.روش بررسی در این مطالعه مداخله‌ای‌شبه‌تجربی 20 نفر فرد سالم و 20 نفر فرد بیمار مبتلا به نروپاتی دیابتی شرکت داشتند. تعداد نمونه‌ها براساس متوسط تعداد شرکت‌کنندگان در مطالعات قبلی انتخاب شده بودند. نمونه‌ها از میان بیماران ارجاع‌داده‌شده به کلینیک مراقبت از پای دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انتخاب شدند. متغیرهای زمانی-مکانی راه‌رفتن و نیروهای اعمالی روی پا طی راه‌رفتن با استفاده از سیستم تحلیل حرکت کوالیزیز مجهز به 7 دوربین و یک صفحه نیروی کیسلر (60×50 سانتی‌متر) ثبت شد. از افراد خواسته ‌شد با سرعت دلخواه در طول آزمایشگاه راه بروند تا تاثیر آنی راکرها بر بیماران سنجیده شود. متغیرهایی شبیه متغیرهای زمانی-مکانی راه‌رفتن، حداکثر نیروی عکس‌العمل زمین و انتگرال نیرو-زمان (ضربه) تحلیل شد. تفاوت بین میانگین‌ها و تاثیرات بین افراد با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر ارزیابی و محاسبات آماری با استفاده از نسخه 17 نرم‌افزار spss و با سطح معنی‌داری 05/0 انجام شد.یافته‌ها براساس نتایج به‌دست‌آمده اختلاف عمده‌ای بین افراد دیابتی و سالم در متغیرها آهنگ راه‌رفتن، طول گام و درصد مرحله استانس مشاهده می‌شود (05/0>p). با وجود اینکه سرعت راه‌رفتن افراد دیابتی کمتر از افراد سالم بود؛ ولی اختلاف معناداری در این متغیر مشاهده نشد (06/0p). به نظر می‌رسد متوسط انتگرال نیرو-زمان بخش عمودی نیروی عکس‌العمل زمین براساس متغیر سمت و گروه متفاوت است (05/0>p).نتیجه‌گیری انتگرال نیرو-زمان بخش عمودی نیروی عکس‌العمل زمین به‌طورعمده در افراد دیابتی بیشتر از افراد سالم بود. این امر می‌تواند زخم‌هایی در پای این افراد ایجاد کند. البته راکرهای پاشنه و پنجه در کاهش هیچ‌کدام از متغیرهای میزان نیروهای اعمالی و انتگرال نیرو-زمان موثر نبودند. توصیه می‌شود برای افزایش ثبات پویا و کاهش فشارهای کف‌پایی از کفش‌های راکری با سطح تکیه‌گاه عریض‌تر استفاده شود. مهم‌ترین محدودیت این مطالعه بررسی تاثیر آنی استفاده از راکر در این افراد بود. در مطالعات بعدی پیشنهاد می‌شود که تاثیر مداخلات راکری بعد از یک دوره استفاده ارزیابی شود.