رابطه استرس والد-کودک با مهارت‌های رشدی و تحولی کودکان کاشت حلزون‌شده

هدف یکی از درمان‌هایی که اخیراً برای کودکان ناشنوا مطرح شده، کاشت حلزون شنوایی است. کاشت حلزون فناوری جدیدی در تجهیزات شنوایی و روش درمانی پذیرفته‌شده‌ای برای کودکان کم‌شنوا محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر پژوهشگران به نقش خانواده و رابطه آن با کسب مهارت‌های رشدی در کودکان مبتلا به آسیب شنوایی توجه ویژه مبذول داشته‌اند. تجربیات بالینی نیز نشان داده است که عملکرد عاطفی و مشکلات روان‌شناختی مراقب اصلی، اثر نامطلوبی بر مهارت‌های رشدی و تحولی کودکان کاشت حلزون‌شده خواهد داشت. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه استرس والد-کودک با مهارت‌های رشدی و تحولی کودکان کاشت حلزون‌شده انجام شده‌است. روش بررسی پژوهش حاضر مطالعه‌ای پیمایشی از نوع همبستگی بود که در سال 1393 انجام شد. جامعه آماری این تحقیق را 268 نفر از کودکانی تشکیل می‌دادند که در بیمارستان الزهرای اصفهان عمل جراحی کاشت حلزون روی آنها انجام شده بود. از این جامعه 57 کودک (34 پسر و 23 دختر) که حداقل دو سال از عمل جراحی آنها گذشته بود، به روش تصادفی انتخاب و بررسی شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از شاخص تنیدگی والدینی، مقیاس عملکرد بین‌المللی لایتر، مقیاس رشد اجتماعی وایلند، مقیاس رشد و تحول زبان و مقیاس عملکرد ارتباطی کودکان کاشت حلزون‌شده استفاده شد. داده‌های پژوهش با استفاده از نسخه 22 نرم‌افزار spss آمار توصیفی، روش همبستگی و تحلیل رگرسیون تجزیه‌وتحلیل شد.یافته‌ها نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها نشان داد بین استرس والد-کودک با رشد زبانی (59/0-)، اجتماعی (38/0-) و ارتباطی (54/0-)کودک رابطه منفی (معکوس) معنی‌داری وجود دارد (01/0p≥). با توجه به نتایج تحلیل رگرسیون در تبیین رشد زبانی (متغیر ملاک) کودک براساس استرس والد-کودک (متغیر پیش‌بین) ملاحظه می‌شود که ضریب تبیین برابر 34/0=r2 است و نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که 34 درصد واریانس متغیر وابسته (رشد زبانی) از طریق استرس والد-کودک تعیین می‌شود. همچنین در تبیین رشد اجتماعی کودک (متغیر پیش‌بین) براساس استرس والد-کودک (متغیر ملاک) ملاحظه می‌شود که ضریب تبیین برابر 14/0=r2 است و نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد 14 درصد واریانس متغیر وابسته (رشد اجتماعی) از طریق استرس والد-کودک تعیین می‌شود. علاوه‌براین در تبیین عملکرد ارتباطی کودک (متغیر پیش‌بین) براساس استرس والد-کودک (متغیر ملاک) مشاهده می‌شود که ضریب تبیین برابر 29/0=r2 است و نتایج به‌دست‌آمده از این امر حکایت دارد که 29 درصد واریانس متغیر وابسته (رشد اجتماعی) از طریق استرس والد-کودک تعیین می‌شود.نتیجه‌گیری درمجموع یافته‌های این پژوهش نشان داد که استرس والد-کودک، بر بخش قابل‌توجهی از مهارت‌‌های رشدی و تحولی کودکان کاشت حلزون‌شده تاثیر می‌گذارد. با توجه به اهمیت و ضرورت رشدی و تحولی در کودکان کاشت حلزون‌شده، نتایج این پژوهش ضرورت ارائه خدمات مشاوره‌ای و حمایت‌های روانشناختی را برای این گروه از والدین گوشزد می‌کند. براین‌اساس می‌توان برنامه‌هایی را در قالب کارگاه‌های آموزشی برای مادران این کودکان پیشنهاد کرد. همچنین به روانشناسان و مشاوران خانواده و متخصصان خانواده درمانی توصیه می‌شود که در برنامه‌های درمانی و آموزشی خود به نقش فشار روانی در روابط والد-کودک توجه ویژه‌ای داشته باشند.