بررسی چالش‌ها و موانع توانبخشی روانی اجتماعی افراد دارای اختلالات روان مزمن؛ یک مطالعه کیفی

هدف افراد دارای اختلال روانی مزمن با چالش‌های مختلفی روبه‌رو هستند، این چالش‌ها تنها معطوف به فرد نبوده و مراقبان خانوادگی و افراد متخصص در این حوزه را نیز درگیر می‌کنند. توانبخشی روانی و اجتماعی بیماران دارای اختلال روان به بهبود عملکرد آن‌ها کمک می‌کند و بازگشت آن‌ها به جریان اصلی زندگی را تسهیل می‌نماید. این مطالعه در پی واکاوی چالش‌هایی است که در مسیر توانبخشی این افراد وجود دارد.روش بررسی این مطالعه به روش کیفی و با استفاده از تحلیل محتوای قراردادی انجام شد. مشارکت‌‌کنندگان پژوهش متشکل از 13 نفر از افراد مبتلا به بیماری‌‌های روانی مزمن، 3 نفر از اعضای خانواده آن‌ها و 6 نفر از متخصصان و افراد دارای تجربه کار با این بیماران بودند. مشارکت‌‌کنندگان با روش نمونه‌‌گیری هدفمند و استراتژی حداکثر تنوع انتخاب شدند و از طریق مصاحبه عمیق و نیمه‌‌ساختاریافته موردبررسی قرار گرفتند. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌‌ها نیز با استفاده از رویکرد گرانهایم و لاندمن انجام شد.یافته‌ها تحلیل مصاحبه‌‌های مشارکت‌‌کنندگان نشان داد درون‌مایه اصلی این مطالعه «در تکاپوی پاسخ به هویت تضعیف‌‌شده» است. طبقات و زیرطبقات استخراج‌شده این مطالعه شامل: 1. محدودیت‌های اجتماعی (طرد اجتماعی، غفلت‌‌های پیرامونی)؛ 2. بی‌ثباتی (سبک زندگی متلاطم، خانواده به‌مثابه نهاد مغفول و فشارهای اقتصادی)؛ 3. چالش‌های درمانی (عدم انسجام درمانی، چالش‌های درمانگران، ماهیت پیچیده بیماری و دغدغه‌‌های پس از ترخیص)؛ 4. چالش‌های ساختاری و کلان (کم‌توجهی رسانه‌‌های اجتماعی، دیدگاه‌‌های ناقص، چالش‌های اعتباری و مالی) و 5. فقدان عاملیت و اراده (تضعیف هویت، کمبود تعادل بین استقلال و حمایت) است. نتیجه‌گیری توانبخشی افراد دارای اختلال روانی مزمن با چالش‌های مختلفی مواجه است. این چالش‌ها در سطوح فردی، بین‌فردی، خانوادگی، سازمانی و ساختاری هستند. تقویت جنبه‌های روانی و اجتماعی توانبخشی می‌تواند زمینه را برای درمان بهتر و بادوام‌تر در این بیماران فراهم کند. تقویت نقش و مداخلات روانی و اجتماعی در تیم توانبخشی، انسجام مداخلات درمانی، حمایت از خانواده‌های بیماران، فرهنگ‌سازی اجتماعی درمورد رفتار با این بیماران و خانواده‌های آن‌ها و توجه بیشتر به توانبخشی روانی و اجتماعی بیماران می‌تواند پبامدهای کوتاه‌مدت و بلندمدت بهتری را برای گروه‌های مختلف ذی‌نفع فرایند توانبخشی به‌دنبال داشته باشد.

exploring challenges and obstacles in psychosocial rehabilitation for individuals with chronic mental disorders: a qualitative study

objective individuals with chronic mental disorders face various challenges, which are not merely confined to the individual but also involve family caregivers and specialists in the field. psychological and social rehabilitation assists in improving the functioning of individuals with mental disorders and facilitates their return to mainstream life. this study aims to investigate the challenges encountered in the rehabilitation process of these individuals.materials & methods this study employed a qualitative directional content analysis method. the sample consisted of 13 individuals with chronic mental illnesses, 3 family members, and 6 specialists with experience in patient care. following ethical approval and obtaining informed consent, in-depth, unstructured interviews were conducted, aligning with the research objectives. purposeful sampling and maximum diversity strategies were utilized to select and invite participants subjected to in-depth, semi-structured interviews. data analysis followed granheim and lundman’s approach.results the analysis of the interviews revealed that the essence of this study is “striving to respond to weakened identity.” the categories and subcategories extracted in this study include social limitations (social exclusion, societal negligence), instability (turbulent lifestyle, family as an overlooked entity, and economic pressures), therapeutic challenges (treatment inconsistency, therapist-related challenges, the complex nature of the illness, and postdischarge concerns), structural and macro challenges (social media neglect, incomplete perspectives, financial and credibility challenges) and loss of agency and volition (identity weakening, lack of balance between independence and support).conclusion the rehabilitation of individuals with chronic mental disorders faces various challenges at individual, interpersonal, familial, organizational and structural levels. strengthening the psychological and social aspects of rehabilitation can provide a better and more sustainable basis for treatment for these patients. enhancing the roles and interventions of psychological and social rehabilitation teams, coordinating therapeutic interventions, supporting the families of patients, socializing behaviors toward these patients and their families, and paying more attention to the psychological and social rehabilitation of patients can result in better short-term and long-term outcomes for various stakeholders involved in the rehabilitation process.