بررسی ارتباط حافظه روندی و دستور زبان در کودکان طبیعی فارسی زبان: یک مطالعه مقدماتی

هدف: یکی از اجزای اصلی حافظه طولانی‌مدت، حافظه روندی است. یادگیری روندی می‌تواند در حوزه‌های مختلف از‌جمله کلامی و حرکتی ارزیابی شود. یادگیری در حافظه روندی در 3 مرحله یادگیری اولیه، تحکیم و حفظ اتفاق می‌افتد. تکالیفی برای ارزیابی حافظه روندی وجود دارد، اما هیچ‌یک به‌طور هم‌زمان یادگیری روندی در حوزه‌ها و مراحل مختلف یادگیری را بررسی نکرده‌اند. همچنین براساس مدل اخباری‌روندی، پیش‌بینی می‌شود بین عملکرد افراد در حافظه روندی و دستور زبان ارتباط وجود داشته باشد. بنابراین هدف مطالعه حاضر طراحی تکلیف جست‌وجوی متوالی برای ارزیابی هم‌زمان حافظه روندی در 2 حوزه کلامی و حرکتی و در مراحل مختلف یادگیری و تعیین پایایی آن بود. همچنین ارتباط بین حافظه روندی و مهارت‌های دستوری بررسی شد. روش بررسی: این مطالعه در مرحله اول به‌صورت روش‌شناسی و در مرحله دوم به‌صورت توصیفی‌تحلیلی انجام شد. در مرحله اول، براساس مرور متون و با نظر 3 متخصص آسیب‌شناس گفتار و زبان، کلمات دارای ویژگی‌های روان زبان‌شناختی مناسب از مجموعه نامیدن تصویری فارسی انتخاب شدند و تصاویر متناظر با آن‌ها تعیین شد. تکلیف با استفاده از زبان برنامه‌نویسی جاوا طراحی شد. روایی صوری تکلیف، بررسی و بعد از انجام اصلاحات، پایایی تعیین شد. روایی صوری تکلیف بر روی 10 شرکت‌کننده طبیعی و پایایی آزمون بازآزمون بر روی 15 شرکت‌کننده 7 تا 9 ساله طبیعی که با روش نمونه‌گیری در‌دسترس انتخاب شده بودند، بررسی شد. در مرحله دوم برای بررسی ارتباط بین عملکرد در تکلیف جست‌وجوی متوالی و مهارت‌های دستوری، 20 کودک 7 تا 9 ساله طبیعی با روش نمونه‌گیری ترکیبی انتخاب شدند. هر کودک در 3 مرحله یادگیری اولیه، تحکیم (24 ساعت بعد) و حفظ (یک هفته بعد) در معرض تکلیف در حوزه کلامی قرار گرفت و سپس همین مراحل در حوزه حرکتی اجرا شد. مهارت‌های زبانی هر کودک با استفاده از آزمون رشد زبان تعیین و سپس رابطه بین این 2 مهارت مشخص شد. روش‌های آماری مورد‌استفاده، شامل ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن و تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر بود. یافته‌ها: مقادیر همبستگی بین 2 بار اجرا در مرحله یادگیری اولیه، برای متغیر زمان واکنش در حوزه‌های کلامی و حرکتی به ترتیب 0/84 (0/001˂p) و 0/80 (0/001˂p) و برای متغیر صحت پاسخ در حوزه‌های کلامی و حرکتی به ترتیب 0/81 (0/011=p) و 0/77 (0/026=p) به دست آمد. در مرحله تحکیم و حفظ، ضریب همبستگی برای متغیر زمان واکنش در حوزه‌های کلامی و حرکتی به ترتیب 0/737 (0/002=p) و 0/743 (0/001=p) و برای متغیر صحت پاسخ در حوزه‌های کلامی و حرکتی به ترتیب 0/624 (0/13=p)، 0/916 (0/001˂p) بود. نتایج نشان داد بین دستور زبان و یادگیری روندی در حوزه کلامی در مرحله تحکیم ارتباط معنادار وجود دارد (‌p= 0/045 , p=0/491, 0/797-0/016=ci ). نتیجه‌گیری: تکلیف جست‌وجوی متوالی، تکلیفی پایا برای ارزیابی مراحل مختلف حافظه روندی در دو حوزه کلامی و حرکتی است. بنابراین می‌توان از این تکلیف برای ارزیابی حافظه روندی در کودکان طبیعی 7 تا 9 ساله استفاده کرد. یافته‌های مطالعه حاضر، پیش‌بینی‌های مدل اخباری‌روندی را در مرحله تحکیم حوزه کلامی تایید کرد.

developing a serial search task to evaluate procedural memory and investigating the relationship between procedural memory and grammar in farsi-speaking children: a preliminary study

objective: procedural memory is a key component of long-term memory that can be assessed in different modalities, such as verbal and motor. learning through procedural memory occurs in three stages: initial learning, consolidation, and retention. several tasks evaluate procedural memory, but none have concurrently studied procedural learning in various modalities and learning stages. besides, according to the declarative-procedural model, there may be an association between the performance of individuals in procedural learning and their state of the grammar of a language. therefore, this study aimed to design a serial search task (sst) for the simultaneous evaluation of procedural memory in motor and verbal modalities during three stages of learning and determine its reliability. moreover, the relationship between procedural memory and grammar skills was examined.materials & methods: this study is methodological research in the first stage and descriptive analytics in the second stage. first, based on the literature review and the opinions of three speech-language pathologists, some words with appropriate psycholinguistic features were chosen from the persian picture naming set. then, corresponding pictures were determined. the task was designed using java programming language. the face validity of the task was evaluated, then after revisions, the reliability was determined. face validity was assessed in 10 normal children, and the test-retest reliability was evaluated in 15 normal children aged 7-9 years; all of them were chosen using the convenience sampling method. in the second stage, to assess the relationship between grammatical skills and the sst, 20 normal children aged 7-9 years were selected by a mixed sampling method. every child had exposed to a verbal modality in three stages: initial learning, consolidation (24 hours later), and retention (one week later). then the same stages were performed in the motor modality. each child’s language skills were determined using the test of language development-primary (told-p3), and the relationship between the two skills was determined. statistical methods included the pearson and spearman correlation coefficients and repeated measures analysis of variance.results: the correlation values between two performances in the initial learning stage for the reaction time variable in verbal (r=0.84, p<0.001) and motor (r=0.80, p˂0.001) modalities and the variable of response accuracy in verbal (r=0.81, p=0.011) and motor (r=0.77, p=0.026) modalities were obtained. in the consolidation and retention stages, the correlation values for the reaction time variable in verbal (r=0.737, p=0.002) and motor (r=0.743, p=0.001) modalities and the variable of response accuracy in verbal (r=0.624, p=0.013) and motor (r=0.916, p<0.001) modalities were obtained. the relationship between grammar and procedural learning in the verbal modality was significant in the consolidation stage (p=0.045, ci:0.016-0.797, r=0.491).conclusion: sst is a reliable task to assess different stages of procedural memory in both verbal and motor modalities. therefore, this task can be used to evaluate procedural memory in normal children aged 7-9 years. the current study’s findings confirmed the predictions made by the declarative-procedural model during the consolidation stage in the verbal modality.