ویژگی‌های روان‌سنجی فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-‌بیتز (cdi-iii) در کودکان 30 تا 37 ماهه فارسی‌زبان

هدف: مهارت‌های اولیه زبان، پیش‌بینی‌کننده‌ مهارت‌های زبان و سوادآموزی در آینده است. به همین دلیل غربالگری و ارزیابی مهارت‌های زبانی در سنین اولیه کودکی، اهمیت بالایی دارد. یکی از روش‌های کارا و هزینه-اثربخش ارزیابی مهارت‌های زبانی کودکان در سنین اولیه کودکی، استفاده از ابزارهای مبتنی بر گزارش والدین است. از میان آن‌ها، «فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز» پرکاربردترین ابزاری است که در بیش از 70 زبان زنده دنیا استفاده شده است. هدف اصلی این مطالعه تدوین فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز به زبان فارسی و تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی شامل روایی صوری، محتوایی و ثبات درونی برای کودکان 30 تا 37 ماهه فارسی‌زبان ایرانی بود.روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی روش‌شناختی از نوع اعتبارسنجی ابزارها، نسخه بومی‌سازی‌شده فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-‌بیتز به زبان فارسی تهیه شد. در مرحله اول، فرم، به فارسی تطبیق داده شد و از روش دلفی برای تعیین لیست گویه‌های نیمه‌نهایی استفاده شد. روایی صوری و محتوایی فرم فارسی از‌طریق نظرسنجی از 10 نفر از آسیب‌شناسان گفتار و زبان با حداقل 3 سال سابقه‌ کار بالینی درزمینه اختلالات و رشد زبان کودک انجام شد. فرم نهایی بر‌اساس نتایج نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی گویه‌ها تدوین شد. فرم نهایی شامل 3 بخش واژگان، جملات و استفاده از جملات بود. از والدین 356 کودک 30 تا 37 ماهه فارسی‌زبان که به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای از مراکز بهداشت شهر اصفهان انتخاب شده بودند، خواسته شد تا فرم را کامل کنند. ثبات درونی با ضریب کودر-ریچاردسون و همبستگی با ضریب اسپیرمن بررسی شد. یافته‌ها: در فرم نهایی، گویه‌هایی که از مقادیر شاخص روایی محتوایی بیشتر یا مساوی 0/7 و نسبت روایی محتوایی بیشتر یا مساوی 0/6 برخوردار بودند باقی ماندند و سایر گویه‌ها براساس پیشنهادات اعضای پنل تخصصی و توسعه‌دهندگان فرم، بازبینی یا حذف شدند. در نهایت فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز فارسی شامل 100 واژه، 22 جفت جمله و 16 سوال درباره استفاده از جملات بود. برای بررسی ثبات درونی، 356 کودک (میانگین و انحراف معیار سنی= 34/03 ±‌2/12) وارد مطالعه شدند.بر‌اساس دستورالعمل فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز انگلیسی، داده‌ها به تفکیک 4 گروه سنی در بازه‌های دوماهه30 و 31، 32 و 33، 34 و 35، و 36 و 37 دسته‌بندی شدند. ثبات درونی کل فرم برابر با 0/97 و ثبات درونی بخش واژگان، جملات و استفاده از جملات به ترتیب 0/98، 0/88 و 0/88 به دست آمد. مقادیر همبستگی اسپیرمن بین نمرات بخش‌های فرم با هم و هر بخش با سن نشان داد بین بخش‌های فرم، همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. همچنین بین سن و نمرات هر 3 بخش فرم، همبستگی مثبت و معنی‌داری مشاهده‌ شد که به معنای حساسیت فرم نسبت به افزایش تعداد واژگان بیانی، افزایش پیچیدگی دستوری جملات و استفاده مناسب از جملات با افزایش سن است. نتیجه‌گیری: فرم سوم فهرست تکامل برقراری ارتباط مک‌آرتور-بیتز فارسی از روایی صوری، محتوایی و ثبات درونی خوبی برخوردار است. به‌طوری‌که می‌توان از آن به‌عنوان غربالگری کفایت زبانی کودکان 30 تا 37 ماهه فارسی‌زبان استفاده کرد. از نمرات میانگین و انحراف معیار ارائه‌شده در این مطالعه می‌توان برای مقایسه کودکانی که مشکوک به نقایص زبانی در این محدوده سنی هستند، بهره برد. 

psychometric properties of the macarthur-bates communicative development inventories-iii (cdi-iii) in 30 to 37 months old persian-speaking children

objective: early language skills predict the child’s future language skills and literacy. so, screening and assessment of speech and language at an early age are important. one cost-effective way of assessing a child’s communication is through parents reporting tools. macarthur-bates communicative development inventories (cdis) are the most widely used forms by professionals in more than 70 live languages worldwide to screen children’s communication skills. the main purpose of this study was to provide the persian version of the third form of cdi (cdi-iii) and determine its psychometric properties, including face and content validity and internal consistency in 30 to 37 months old iranian persian-speaking children.materials & methods: in a cross-sectional methodological study of instrument validation, a persian-adapted form of cdi-iii was developed. at first, the english form was adapted to persian, and a delphi method was used to provide the initial list of the items. the face and content validity rates were examined by asking the opinion of ten persian-speaking speech and language pathologists with at least three years of clinical experience in the field of child speech/language development and disorders. the final form was compiled based on the results of the content validity ratio (cvr) and content validity index (cvi) of the items. the final form consisted of three sections, including vocabulary, sentences, and use of sentences. the parents of 356 persian-speaking children aged 30 to 37 months recruited by multi-stage cluster random sampling from health centers in isfahan city were asked to complete the form. the kuder-richardson coefficient assessed internal consistency, and the spearman coefficient examined correlation.results: the items with cvis≥0.7 and cvrs≥0.6 remained, and other items were reviewed or removed based on the suggestions of panelists and developers. the final form included 100 words, 22 pairs of sentences, and 16 questions about using sentences. a total of 356 children (mean±sd age: 34.03±2.12 months) were included in the study. according to the english cdi-iii guidelines, the data were divided into four age groups with two-month intervals: 30-31, 32-33, 34-35, and 36-37. the internal consistency of the whole form was 0.97, and internal consistency values of vocabulary, sentences, and sentence usage were calculated as 0.98, 0.88, and 0.88, respectively. the spearman correlation values between the scores of the form sections and each section with age indicated a significant positive correlation between all sections of the form. also, the significant positive correlation between age and all three parts showed that the number of expressive words, the grammatical complexity of sentences, and the proper use of sentences increase with age.conclusion: the persian cdi-iii form possesses a good face and content validity and internal consistency to be used as a valid tool for screening language competence of 30-37 months old persian-speaking children. the results of the mean and standard deviation of the current study can be used as a comparison for screening children suspected of being language deficient.