شناسایی ابعاد و مولفه‌های آموزش پاسخ‌گو برای برنامه آموزش علوم توانبخشی در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی شهرتهران: تحلیل محتوای کیفی

اهداف تربیت دانش‌آموختگان توانمند، متعهد و پاسخ‌گو به نیازهای جامعه و نظام سلامت را می‌توان مهم‌ترین ماموریت دانشگاه‌های علوم‌پزشکی دانست. به‌طورکلی، پاسخ‌گویی در برابر جامعه یکی از اولویت‌های اصلی نظام آموزش عالی سلامت است. بنابراین اگر دانشگاه‌ها بخواهند نیازهای جامعه تحت پوشش خود را برآورده کنند، باید نظام آموزشی خود را بر اساس نیازها و اولویت‌های سلامت جامعه طراحی نمایند. این مطالعه با هدف شناسایی ابعاد و مولفه‌های آموزش پاسخ‌گو برای برنامه آموزش علوم توانبخشی در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی شهر تهران انجام شد. روش بررسی این مطالعه با رویکرد کیفی در سال 1400 و با مشارکت 25 نفر از خبرگان حوزه توانبخشی از دانشگاه‌های علوم‌پزشکی شهر تهران و با استفاده از روش تحلیل محتوای قراردادی و ازطریق نمونه‌گیری هدفمند انجام گرفت. به منظور گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با خبرگان استفاده شد. هر مصاحبه بین 45 تا 60 دقیقه به طول انجامید و قبل از انجام مصاحبه، هدف مطالعه برای مشارکت‌کنندگان توضیح داده شد. تحلیل داده‌ها بر اساس روش گرانهیم بود و همچنین به منظور ارزیابی صحت و استحکام داده‌ها از چهار معیار مقبولیت، قابلیت اطمینان، قابلیت انتقال و قابلیت تایید گوبا و لینکلن استفاده شد.یافته‌ها پس از پیاده‌سازی مصاحبه‌ها نهایتاً شش بعد کلی و 21 مولفه شناسایی شد و در جلسه بارش فکری به تایید خبرگان توانبخشی رسید. ابعاد شناسایی‌شده شامل: جامعه، نظام آموزش عالی سلامت، دانشگاه، استاد، دانشجو و برنامه آموزشی و درسی و 21 مولفه و همچنین 136 شاخص نهایی بود. نتیجه‌گیری مطالعه حاضر نشان داد شش بعد کلی جامعه، نظام آموزش عالی سلامت، دانشگاه، استاد، دانشجو و برنامه آموزشی به عنوان ابعاد آموزش پاسخ‌گو نقش مهمی در تحقق رسالت دانشگاه‌های نسل سه و چهار ایفا می‌کنند. انتظار می‌رود نتایج این مطالعه به منظور نهادینه‌سازی آموزش پاسخ‌گو مورد استفاده سیاست‌گذاران نظام آموزش عالی سلامت در دانشگاه‌های علوم‌پزشکی در حوزه علوم توانبخشی قرار گیرد و بتواند کمک موثری در راستای هدایت برنامه‌های آموزشی به سمت پاسخ‌گویی به نیازها و انتظارات جامعه کند. پیشنهاد می‌شود با توجه به اهمیت آموزش پاسخ‌گو، مطالعات گسترده‌تری در این زمینه در سطح دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور انجام گیرد.

Exploring the Dimensions and Components of Accountable Education for the Rehabilitation Sciences Curriculum in Tehran Universities of Medical Sciences: A Qualitative Content Analysis

Objective Training capable, committed and responsive graduates to the needs of society and the health system can be considered the most important mission of medical universities. In general, accountability to the community is one of the main priorities of the health education system, so if universities want to meet the needs of the community they cover, they must design their education system based on the needs and priorities of community health. The purpose of this study is to identify the dimensions and components of Accountable education for the rehabilitation sciences Curriculum in Tehran universities of Medical Sciences.Materials Methods This study was conducted with a qualitative approach to identify the dimensions and components of Accountable education in Tehran universities of Medical Sciences in 2021 with the participation of 25 experts in the field of rehabilitation and using the method of content analysis through purposeful sampling. In order to collect data, semistructured interviews of experts were used. The interview lasted between 45 minutes and 60 minutes and before the interview, the purpose of the study was explained to the participants. Data analysis based on Granheim method and also in order to evaluate the accuracy and robustness of the data, four criteria of acceptability, reliability, transferability and Guba and LincolnResults The mission of Accountable education is commitment to the direction of education, research and service delivery based on the priority needs and expectations of society, which is achieved by emphasizing the direct and continuous contact of students with society at various levels. After conducting the interviews, 6 dimensions and 21 components were identified as follows and were approved by experts in the form of brainstorming. Dimensions include: 1 Society 2 Higher health education system 3 University 4 Professor 5 Student 6 Curriculum and 21 components and 136 indicators were finalizedConclusion The present study showed 6 general dimensions 1 Society 2 Higher health education system 3 University 4 Teacher 5 Student6Curriculum as dimensions Accountable education play an important role in fulfilling the missions of third and fourth generation universities. The results of this study are expected to be used by institutional policymakers in the field of rehabilitation sciences in order to institutionalize Accountable education in the field of higher education in order to be able to effectively guide Curriculum towards meeting the needs and expectations of society. It is suggested that due to the importance of responsive education, more extensive studies in this field should be conducted at the level of medical universities in the country.