رویکرد درمانی «شناخت‌گرا به عملکرد کاری روزمره» در سالمندان ایرانی بدون آسیب‌ شناختی: یک مطالعه تک‌آزمون

اهداف: جمعیت سالمند در ایران رو به افزایش است. افزایش سن پدیده‌ای طبیعی است که موجب تغییرات در ساختارهای مغز از جمله لوب پیشانی و ارتباطات آن می‌‌شود که مسئول عملکردهای اجرائی در مغز هستند. این تغییرات ساختاری موجب بروز مشکلاتی در عملکردهای شناختی و جسمانی می‌شود و فرد سالمند را با مشکلاتی چون کاهش عملکرد در فعالیت‌های روزمره زندگی و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی روبه‌رو می‌کند. در رویکرد شناخت‌گرا به عملکرد کاری روزمره افراد می‌آموزند که با استفاده از استراتژی‌های شناختی عملکرد حرکتی خود را بهبود ببخشند. اثربخشی این رویکرد در سکته مغزی، ضربه مغزی و برخی اختلالات کودکان گزارش شده است. در مطالعه حاضر هدف بررسی امکان اجرای این رویکرد و تاثیر آن در سالمندان ایرانی بدون مشکلات شناختی است.روش بررسی: این پژوهش به صورت نیمه‌تجربی تک‌موردی از نوع ab با دوره‌ی پیگیری اجرا شد. شرکت‌کنندگان دو نفر از سالمندان مراجعه‌کننده به مرکز بهداشت شهر رامسر بودند. پیش از شروع مداخله، به منظور بررسی وضعیت شناختی شرکت‌کنندگان از خرده‌مقیاس‌های حافظه عددی مستقیم برای سنجش توجه و حافظه‌ی عددی معکوس و تداعی نمادها برای سنجش حافظه کاری استفاده شد. همچنین عملکرد اجرایی شرکت‌کنندگان با آزمون مرتب کردن کارت‌ها ویسکانسین و استقلال در فعالیت‌های روزمره زندگی با functional independent measure (fim) بررسی شد. سپس با استفاده از ابزار canadian occupational performance measure (copm) هر شرکت‌کننده سه هدف را به منظور اجرای مداخله انتخاب کرد. پس از دو هفته بررسی عملکرد شرکت‌کنندگان در اهداف انتخابی با استفاده از ابزار performance quality rating scale (pqrs) به منظور تعیین عملکرد پایه، دوره مداخله شروع شد. در طی این دوره مجموعاً هشت الی ده جلسه برای هرکدام از شرکت‌کنندگان تشکیل داده شد. در طی این جلسات، نخست استراتژی کلی حل مسئله (هدف‌گذاری، طراحی نقشه، اجرا، وارسی) به شرکت‌کنندگان آموزش داده شد و همچنین شرکت‌کنندگان با استراتژی‌های خاص حوزه و اهمیت آن‌ها در اجرای فعالیت‌‌ها آشنا شدند و سپس در حین اجرا از طریق کشف هدایت‌شده به سمت استفاده از این استراتژی‌ها راهنمایی شدند. در طی این دوره عملکرد شرکت‌کنندگان در اهداف انتخابی در پنج نوبت از طریق ابزار pqrs مورد بررسی قرار گرفت. پس از پایان مداخله، به منظور بررسی تاثیر بلند‌مدت مداخله، در سه نوبت به فاصله یک هفته از هم، عملکرد شرکت‌کنندگان در اهداف انتخابی مجدداً با ابزار pqrs مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج حاصل از ابزار pqrs نشان داد که عملکرد شرکت‌کننده اول در هر سه فعالیت انتخابی بهبود یافته است. نتایج حاصل از ابزار pqrs برای شرکت‌کننده دوم نشان‌دهنده بهبود معنادار عملکرد در دو هدف انتخابی بود. با این‌ حال، یکی از اهداف انتخابی تغییر معناداری را نشان نداد که این مورد می‌تواند به ماهیت هدف انتخابی مربوط باشد. نمرات خالص شرکت‌کنندگان در آزمون‌های fim و copm بهبود در عملکرد و رضایت از عملکردشان در اهداف انتخابی و ثابت ماندن استقلال عملکردی را نشان دادند.نتیجه‌گیری: رویکرد شناخت‌گرا به عملکرد کاری روزمره، در جمعیت سالمند ایرانی قابل استفاده است و نتایج مقدماتی بیانگر تاثیر مثبت این رویکرد بر بهبود عملکرد سالمندان در اهداف انتخابی است. با این ‌حال با توجه به محدودیت‌های این مطالعه در تفسیر نتایج، توصیه می‌شود در آینده مطالعات با حجم نمونه بالاتر به منظور بررسی تاثیر این رویکرد اجرا شوند. همچنین توصیه می‌شود جهت بررسی نتایج، با توجه به بستر فرهنگی متفاوت، از ابزارهای جایگزینِ pqrs استفاده شود.

Cognitive Orientation to Daily Occupational Performance Approach in Iranian Elderly Without Cognitive Impairment: A Single-Subject Study

Objective: The elderly population in Iran is growing. Aging is a natural phenomenon that causes changes in brain structures, including the frontal lobe and its connections, which are responsible for the brain rsquo;s executive functions. These structural changes lead to problems in cognitive and physical functioning. Older people face problems such as decreased performance in daily activities of life and participation in social activities. In cognitive orientation to the daily occupational performance approach, the participants learn to improve their motor performance using cognitive strategies. The effectiveness of this approach has been reported in stroke, Traumatic Brain Injury (TBI), and some childhood disorders. This study aimed to investigate this approach rsquo;s feasibility and its effect on the Iranian elderly without cognitive problems.Materials Methods: A singlesubject study AB design with followup was conducted. The participants were two older adults referred to Ramsar Health Center, Ramsar City, Iran. Before the intervention, to examine the participants rsquo; cognitive status, we used Digit Span Forward to measure attention and Digit Span Backwards and Digit Symbol to measure working memory. The participants rsquo; executive function was also assessed by the Wisconsin Card Sorting Test and Independence in Activity of Daily Living (ADL) with Functional Independent Measure (FIM). Each participant selected three functional goals by Canadian Occupational Performance Measure (COPM) for the focus of the Cognitive Orientation to daily Occupational Performance (COOP) intervention. After two weeks of evaluating participants rsquo; performance on selected goals using the Performance Quality Rating Scale (PQRS) to determine baseline performance, the intervention period began. During this period, a total of 8 to 10 sessions were held for each participant. In these sessions, the participants were first taught global problemsolving strategies (Goal, Plan, Do, Check), and then they were introduced to domainspecific strategies and their importance in executing activities. Afterward, through guided discovery during implementation, they were directed to use these strategies in their execution by guided discovery. During this period, the participant rsquo;s performance on the selected goals was assessed five times by the PQRS. At the end of the intervention, to evaluate the longterm impact of the intervention, the participant rsquo;s performance on the selected goals was reevaluated by the PQRS three times.Results: The PQRS results showed that the performance of the first participant in each of the three selected activities improved. The results of the PQRS for the second participant showed a significant improvement in performance on the two selected goals. However, one of the selected goals did not show a significant change, which may be related to this goal rsquo;s nature. Participants rsquo; net scores in FIM and COPM showed improved performance and satisfaction on selective goals, and performance independence remained constant.Conclusion: The COOP approach is feasible in the Iranian elderly population, and the preliminary results indicate the positive impact of this approach on improving the performance in the trained goals. However, given the study limitations in interpreting the results, it is recommended that future studies with a larger sample size be conducted to evaluate the effectiveness and efficacy of this approach. It is also recommended to use alternative tools instead of PQRS to evaluate the results, given the different cultural contexts.