فراتحلیل شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار در ایران

اهداف: اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار از عمده‌ترین عامل از دست رفتن زمان کار، افزایش هزینه‌ها و آسیب‌های انسانی نیروی کار و فرسودگی شغلی به شمار می‌رود. بر اساس برآورد سازمان بین‌المللی کار در حدود 160 میلیون بیماری مرتبط با کار هر سال در جهان اتفاق می‌افتد که بیشترین آمار ثبت‌شده مرتبط با اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار است. در ایران نیز مطالعاتی جهت بررسی شیوع این اختلال انجام شده است که هریک آمار مختلفی را ارائه می‌دهند. لذا با توجه به اهمیت موضوع، نیاز به دست‌یابی به نتایجی دقیق با قدرت آماری بالاو در عین حال اعتبار بخشیدن به نتایج حاصل از این مطالعات، ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه با هدف تعیین میزان شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار در ایران جهت دست‌یابی به نتایج دقیق‌تر، به روش متاآنالیز انجام شده است.روش بررسی: تحقیق حاضر یک مطالعه فرا‌تحلیل (متاآنالیز) درباره اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار در ایران است. مقالات مرتبط با استفاده از کلیدواژه‌های معتبر فارسی (اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار) و انگلیسی (work realated musculoskeletal disorders) و کلمه ایران در پایگاه‌های جهاد دانشگاهی، اسکوپوس، گوگل اسکالر، ایران مدکس، مگ‌ایران، پابمد و wos یافت شدند. این مقالات در یک بازه پانزده‌ساله بین سال‌های 2001 تا 2016 در شهرهای مختلف ایران نوشته شده بودند. معیار ورود به مطالعه، در نظر گرفتن میزان شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در دوره زمانی یک‌ساله، روش انجام مطالعه به شکل مقطعی یا توصیفی تحلیلی، دسترسی به متن کامل مقاله، ارزیابی اختلالات اسکلتی عضلانی با استفاده از پرسش‌نامه استاندارد اختلالات اسکلتی عضلانی نوردیک و در نظر گرفتن شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در کل بدن (اندام‌های فوقانی و تحتانی) بود. بررسی ناهمگنی مقالات نیز با استفاده از شاخص i2 انجام شد و داده‌ها با نرم‌افزار stata با روش متاآنالیز و با استفاده از مدل اثرات تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: در این مطالعه 45 مقاله منتشرشده در زمینه اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار از سال 2001 تا 2016 مورد بررسی قرار گرفت که حجم نمونه مورد‌بررسی 9813 نفر با میانگین 218 نمونه در هر مطالعه بود. روش انجام مطالعه در مقالات از نوع توصیفی تحلیلی و به صورت مقطعی بود که در تمام مقالات شیوع اختلالات در اندام‌های مختلف بدن مورد بررسی قرار گرفته بود. طبق نتایج، بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار گزارش‌شده در این مقالات، نشان‌دهنده بالاترین میزان ابتلا در اندام‌های تحتانی و مربوط به کمردرد با 49 درصد (فاصله اطمینان 95 درصد: 55-43) و بالاترین شیوع آن در اندام‌های فوقانی نیز و با گردن به میزان 39/3 درصد بود. همچنین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در سایر قسمت‌های بدن به ترتیب در زانو 39/32 درصد، شانه‌ها 36/9 درصد،پشت 36/8 درصد، مچ دست 34 درصد، پاها 26/9 درصد، ران و باسن 20/5 درصد و آرنج‌ها 16/2 درصد بود.نتیجه‌گیری: شیوع نسبتاً بالایی در اختلالات اسکلتی عضلانی در اندام تحتانی (به‌ویژه در کمر) و اندام‌های فوقانی (به‌ویژه در گردن و شانه) در بین کارکنان ایران مشاهده شد که در مقایسه با دیگر کشورهای جهان، بیانگر حادتر بودن این اختلالات در بین کارکنان ایرانی بود که خود نیازمند به واکاوی بیشتر برای بررسی علل شیوع این عارضه است. از این رو باید به مسئله سلامت کارکنان در محیط‌های کاری توجه بیشتری شود؛ لذا در نظر گرفتن برنامه‌های آموزشی مداخله‌ای ارگونومی و ایمنی بهداشتی جهت کاهش خطرات مرتبط با اختلالات اسکلتی عضلانی به مدیران و مسئولین سازمان‌ها در نقاط مختلف کشور پیشنهاد می‌شود. از طرفی با توجه به جوان بودن کارکنان، شاید در زمان حاضر شکایت از اختلالات اسکلتی عضلانی چندان بالا نباشد، اما در آینده‌ای نزدیک مشکلاتی را برای کارکنان ایجاد خواهد کرد؛ بنابراین اقداماتی نظیر کاهش ساعات کاری، تغییر ایستگاه‌های کاری، استفاده از میز و صندلی‌های استاندارد و منطبق با اصول ارگونومی و ابعاد بدنی افراد، انجام حرکات ورزشی و ارائه آموزش به کارکنان به منظور رعایت وضعیت بدنی مناسب هنگام کار می‌تواند به عنوان استراتژی‌هایی برای کاهش خطر ابتلا به این اختلالات مفید واقع شود.

Meta-analysis Study of Work-related Musculoskeletal Disorders in Iran

Objective: Workrelated musculoskeletal disorders are one of the major causes of lost working time, increased costs, human injuries and burnout. The International Labor Organization estimates that about 160 million workrelated illnesses occur worldwide each year, where the highest prevalent illnesses are musculoskeletal disorders. Several studies have been conducted In Iran to investigate the prevalence of these disorders, each providing different statistics. Therefore, considering the importance of these disorders, it is necessary to obtain accurate results with high statistical power and validate them. The aim of this study was to investigate the prevalence of workrelated musculoskeletal disorders in Iran in order to obtain more accurate results by conducting a metaanalysis.Materials Methods: For this metaanalysis, searching was conducted in SID, MagIran, IranMedex, Google Scholar, Scopus, Web of Science, and PubMed databases using the keyword ldquo;workrelated musculoskeletal disorders ldquo; in both Persian and English on studies conducted during 20012016 in various cities of Iran. Inclusion criteria were: investigating the prevalence of musculoskeletal disorders in a period of one year, being a crosssectional or descriptiveanalytical study, publication in Persian or English, availability of fulltexts, assessment using standard methods (e.g. Nordic Musculoskeletal Questionnaire) and considering the prevalence of musculoskeletal disorders throughout the body (upper and lower extremities). The heterogeneity of the articles was evaluated using the I2 statistics and the data were analyzed in STATA software using metaanalysis and randomeffects model.Results: In this study, 45 papers on workrelated musculoskeletal disorders were studied. The overall sample size of these studies was 9813, with a mean number of 218 for each study. Most of studies were descriptiveanalytical and crosssectional. In all of them, the prevalence of musculoskeletal disorders in different parts of the body had been investigated. According to their results, the most prevalent workrelated musculoskeletal disorder in lower extremity was low back pain (0.49%) and in upper extremity, it was neck pain (39.3%). The prevalence of musculoskeletal disorders in other parts of the body were 39.32% in the neck, 36.9% in shoulders, 36.8% in the back, 34% in the wrist, 26.9% in legs, 20.5% in thighs and hips, and 16.2% in elbows.