بررسی رابطه بین تعادل و فعالیت‌های روزمره زندگی با کیفیت زندگی در افراد با مالتیپل اسکلروزیس عود‌فروکش

هدف بیماری مالتیپل اسکلروزیس (ام‌اس) نوعی بیماری نورولوژی است که پیامدهای درخور توجهی بر کیفیت زندگی بیماران دارد. بر اساس مطالعات صورت‌گرفته کیفیت زندگی در افراد دچار ام‌اس در خطر است؛ این افراد در مقایسه با افراد بدون ام‌اس کیفیت زندگی پایین‌تری دارند و این پایین‌بودن کیفیت زندگی بیشتر در حیطه‌های فیزیکی، خود‌مراقبتی، هیجانی و عملکردهای روزمره است. با وجود بررسی عوامل شخصیتی، اجتماعی و اقتصادی موثر بر کیفیت زندگی در این بیماران، مطالعه‌ای یافت نشد که به بررسی تاثیرتعادل و فعالیت‌های روزمره زندگی بر کیفیت زندگی این افراد پرداخته باشد؛ بنابراین هدف این مطالعه، بررسی رابطه بین تعادل و فعالیت‌های روزمره زندگی با کیفیت زندگی در افراد با مالتیپل اسکلروزیس عود‌فروکش تعریف شد.روش بررسی این تحقیق، مطالعه‌ای مقطعی‌موردی است که در آن 40 بیمار مبتلا به ام‌اس (با نوع) عود‌فروکش با روش نمونه‌گیری آسان و تشخیص عصبی در شهر اصفهان انتخاب شدند. فرم گواهی کتبی از همه بیماران و خانواده‌های آن‌ها گرفته شد. خصوصیات فردی بیماران به صورت خصوصی نگهداری شد و بیماران در شرایطی که تمایل به ادامه نداشتند، می‌توانستند تحقیق را ترک کنند. معیارهای ورودی به این شرح است: رضایت بیمار برای شرکت در مطالعه، تایید تشخیص ام‌اس عود‌فروکش، بیمارانی که به بیمارستان‌های الزهرا و کاشانی مراجعه می‌کردند، محدوده سنی 20 تا 40 سال، حداقل دو حمله در 24 ماه قبل، نمره کمتر از 505 در مقیاس وضعیت وسعت ناتوانی، ابتلا به ام‌اس با نوع متوسط و در اصطلاح داشتن تنوع ناتوانی و علائم بیماری، داشتن توانایی و بینش برای همکاری با مطالعه با استفاده از آزمون کوتاه وضعیت ذهنی. معیارهای خروجی عبارتند از: نارضایتی برای ادامه مطالعه، همکاری با مطالعات مشابه در طول 3 ماه گذشته که بر کیفیت زندگی فرد تاثیر داشته است، تعادل یا فعالیت در زندگی روزمره، نقص دیداری یا شنوایی، عود بیماری یا تشدید ناتوانی از متوسط به شدید و هرگونه اختلال هم‌زمان مانند تشنج. ارزیابی‌هایی که استفاده شد، عبارتند از: مقیاس میزان وضعیت ناتوانی، مقیاس توازن برگ، شاخص بارتل و پرسش‌نامه کیفیت زندگی. داده‌ها با استفاده از نسخه 20 نرم‌افزار spss و روش های آماری مانند همبستگی و رگرسیون فرد تحلیل شد.یافته‌ها نتایج نشان داد تعادل با مولفه‌های فعالیت فیزیکی (66 درصد)، ایفای نقش جسمی (98 درصد) و شاخص ابعاد جسمی (93 درصد) رابطه مثبت معنادار دارد (0/01>p) و همچنین بین تعادل و سایر مولفه‌های کیفیت زندگی هیچ رابطه معناداری وجود ندارد. مراقبت از خود با مولفه فعالیت فیزیکی (60 درصد) و شاخص ابعاد جسمی (56 درصد) رابطه مثبت معنادار (0/01>p) دارد و بین مولفه تحرک با مولفه فعالیت فیزیکی (75 درصد)، ایفای نقش جسمی (45 درصد) و شاخص ابعاد جسمی (67 درصد) رابطه مثبت معنادار وجود دارد و همچنین بین مولفه‌های مراقبت از خود و تحرک با با سایر مولفه‌های کیفیت زندگی هیچ رابطه معناداری وجود نداشت. نتیجه‌گیری نتایج این مطالعه حاکی از توانایی پیش‌بینی‌کنندگی تعادل و استقلال در فعالیت‌های روزمره زندگی در بُعد جسمی کیفیت زندگی بیماران ام‌اس است. با توجه به مداخلات گسترده‌ای که در حوزه توانبخشی بیماران ام‌اس صورت می‌گیرد، فارغ از بهبودهای فیزیکی، توجه به عوامل مهمی از جمله کیفیت زندگی و مهارت‌های روزمره زندگی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند؛ بنابراین، به نظر می‌رسد با توانبخشی هدفمند سیستم تعادلی و آموزش فعالیت‌های روزمره زندگی، بتوان شاهد بهبود بُعد جسمی کیفیت زندگی در بیماران ام‌اس بود.