درمان نگهدارنده با متادون در ایران و درمان‌های روان‌شناختی کوتاه‌مدت برای زنان: یک رویکرد بازتوانی در درمان وابستگی به شیشه

اهداف: مصرف مت‌آمفتامین (شیشه) در بیماران تحت درمان با متادون، یک مشکل سلامت در ایران است که موجب کاهش دستاوردهای این روش درمانی می‌شود. مداخلات روان‌شناختی کوتاه‌مدت از روش‌های عمده توان‌بخشی، برای حل این مشکل است. این مطالعه، با هدف بررسی دلایل زنان تحت درمان متادون برای استفاده از این مداخلات به منظور قطع مصرف شیشه انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه کیفی و توصیفی 64 زن تحت درمان نگهدارنده از سه کلینیک متادون در تهران، در سال 1395 به روش ساده و در دسترس انتخاب شدند و با آن‌ها مصاحبه شد. همه نمونه‌ها ملا‌ک‌های تشخیصی طبقه‌بندی اختلالات روان پزشکی آمریکا را برای مصرف روزانه شیشه در 12 ماه گذشته داشتند. داده‌های کمی توصیفی با استفاده از نرم‌افزار spss و داده‌های کیفی به روش تحلیل محتوا تحلیل شد. یافته‌ها: میانگین سن نمونه‌ها 37/8 سال در دامنه‌ای بین 18 تا 56 سال بود. 50 درصد آن‌ها با خانواده‌هایشان زندگی می‌کردند و متوسط مدت حضور در برنامه درمان نگهدارنده با متادون 18 ماه بود. 84/3 درصد شرکت‌کنندگان به روش تدخینی شیشه مصرف می‌کردند. عمده‌ترین دلایلی که زنان برای تمایل به استفاده از مداخلات روان‌شناختی کوتاه‌مدت ابراز داشتند به این شرح بود: یادگیری مهارت‌های شناختی‌رفتاری کوتاه برای قطع مصرف شیشه آسان و مقرون‌به‌صرفه است (79 درصد)، مشاوره و آموزش معمول راجع به مواد در درمان متادون، اثر چشمگیری بر توقف مصرف شیشه ندارد، به‌این‌علت که، نیازمند مهارت‌ها و فنون شناختی‌رفتاری است (76 درصد)، با ادامه مصرف احتمال بالای طلاق یا جدایی از خانواده و درنتیجه، حمایت‌نشدن مالی وجود دارد (71 درصد)، مصرف شیشه بر خلاف ارزش‌های مذهبی و سنتی خانواده و جامعه است (66 درصد)، ادامه مصرف با احتمال زیاد بی‌خانمانی همراه است (53 درصد)، انگ و برچسب اجتماعی و تبعیض ناشی از مصرف علیه زنان نسبت به مردان بیشتر است (51 درصد)، بازده مثبت درمان متادون، در اثر مصرف شیشه به‌شدت کاهش می‌یابد و احتمال اخراج از متادون‌درمانی زیاد است (43 درصد)، مشکلات ایجاد‌شده در رابطه با کار (38 درصد) و خطر ازدست‌دادن حق نگهداری فرزند (31 درصد) نیز از دیگر دلایل بودند. نتیجه‌گیری: ترکیبی از عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و درمانی، در تمایل به استفاده از مداخلات توان‌بخشی روان‌شناختی کوتاه‌مدت از سوی زنان وابسته به شیشه که تحت درمان نگهدارنده با متادون هستند، تاثیرگذارند و لازم است باتوجه به این عوامل زمینه ارائه این مداخلات تسهیل شود. مطالعات گسترده‌تری باید انجام شود تا اثرات برنامه‌های توان‌بخشی روان‌شناختی در کاهش مصرف مداوم شیشه در زنان تحت درمان متادون را دقیق‌تر بررسی کنند.

Methadone Maintenance Treatment in Iran and Brief Psychological Treatments for Women: A Rehabilitation Approach in Methamphetamine Dependence

Objective: Methamphetamine use in patients treated with methadone is a health problem in Iran that reduces the benefits of this treatment. This has been more reported by women than by men. Shortterm psychological interventions are one of the major methods of rehabilitation to solve this problem. The current study aimed to explore the reasons for methadone patients for using these interventions to quit daily MA use while in treatment. Materials Methods: In this qualitativedescriptive study, 64 women undergoing maintenance treatment from three methadone clinics in Tehran, Iran, were selected through a simple and accessible method and were interviewed.in 2016. All women met the Diagnostic and Statistical Manual, Edition Five (DSMV) criteria for regular MA use in the past 12 months while in methadone treatment. A researchermade questionnaire was devised to interview with the patients. Quantitativedescriptive data were analyzed by PPSS software V. 22 and qualitative data were analyzed by content analysis method.Results: The mean age of the women was 37.8 years (age range: 1856 years). Overall, 50% of the participants reported living with their families. The average duration of undergoing methadone treatment was 18 months. Overall, 84.3% of participants consumed MA by smoking. The main reasons women expressed as selfreporting to use shortterm psychological interventions were as follows: learning shortsighted cognitive skills is easy and affordable to quit smoking (79%): routine counseling and training on methadone treatment does not have a significant effect on stopping the use of MA, as it requires cognitivebehavioral skills and techniques (76%); with continued consumption, there is a possibility of increased divorce and separation from the family and consequently, lack of financial support (71%), which caused lack of paying for methadone treatment charges; therefore, learning cognitivebehavioral skills was necessary; regular MA use is against the religious and traditional values of family and society (66%); likelihood of homelessness was high due to continued MA use (53%); the stigma and social labeling and discrimination against consumption for women are higher than men (51%); positive feedback of methadonetherapy has been greatly reduced due to consuming MA and therefore the probability of expulsion from methadonetherapy is high p(43%). Problems related to work (38%) and risk of losing the right to foster care (31%) were also other reasons.Conclusion: A combination of individual, familial, social and therapeutic reasons were described by MA dependent women as their needs for having shortterm psychological treatments while experiencing methadone treatment. More studies should be conducted to investigate the effects of shortterm psychological treatments in reducing regular MA use among women in methadone treatment services. Family therapy needs to be provided to reduce the likelihood of divorce, separation, homelessness, and lack of financial support among these women. Mass media should provide educational programs to reduced stigma and discrimination against women with regular MA use.