پیش‌بینی‌کننده‌های هزینه‌های سلامت: سالمندی؛ ناتوانی یا توسعه‌یافتگی؟

اهداف: مطالعات نشان می‌دهد تقریباً همه کشورهای جهان تا سال 2030 یک روند افزایشی قابل توجه در میزان جمعیت سالمند و هزینه‌های سلامت تجربه خواهند کرد. علاوه بر این، افراد دارای ناتوانی هم در مقایسه با افراد بدون ناتوانی احتمال بیشتری برای تحمیل هزینه‌های سلامت بر خانواده‌ها و دولت‌ها دارند. ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی کشورها یک عامل مهم برای پیش‌بینی هزینه‌های مراقبت سلامت در کشورها هستند. هدف این مطالعه پیش‌بینی و سنجش ارتباط متغیرهای سالمندی، ناتوانی و توسعه‌یافتگی با میزان هزینه‌های سلامت در کشورهای جهان بود.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی‌تحلیلی از نوع همبستگی بود که از طریق تحلیل ثانویه داده‌های موجود انجام گرفت. داده‌های 202 کشور در شش منطقه (آفریقا، مدیترانه شرقی، جنوب شرق آسیا، غرب اقیانوس آرام، اروپا و آمریکا) در سال 2016 تحلیل شدند. با استفاده از آزمون رگرسیون خطی ارتباط متغیر‌های توضیحی سن، سال‌های ازدست‌رفته زندگی به دلیل ناتوانی، شاخص توسعه انسانی، رشد تولید ناخالص داخلی و نرخ بیکاری با سرانه هزینه‌های سلامت سنجیده شد. در این مطالعه هزینه‌های سلامت بر اساس برابری قدرت خرید بیان شده‌اند. همچنین با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه، تفاوت میانگین هزینه‌های سلامت و ناتوانی در بین کشورها بر اساس سه سطح توسعه‌یافتگی سنجیده شد.یافته‌ها: بالاترین میزان سال‌های زندگی ازدست‌رفته به دلیل ناتوانی با میانگین (1577/22)، 13272/76 (به ازای هر 100 هزار نفر جمعیت) و بالاترین مقدار سرانه هزینه‌های سلامت با میانگین (1915/01)، 2698/39 دلار به منطقه اروپا و کمترین میزان سال‌های زندگی همراه با ناتوانی با میانگین (847/03)، 10005/65 و کمترین میزان سرانه هزینه‌های سلامت با میانگین : 281/11 ) 335/84دلار دلار به منطقه آفریقا اختصاص داشت. میزان سال‌های زندگی ازدست‌رفته به دلیل ناتوانی و هزینه‌های سلامت در ایران از میانگین این متغیرها در منطقه اروپا کمتر و از میانگین سایر مناطق جهان بیشتر بود. منطقه اروپا، آمریکا و غرب اقیانوس آرام بالاترین درصد جمعیت سالمند را داشتند. میزان جمعیت سالمندی در ایران از میانگین دو منطقه آفریقا و مدیترانه شرقی بیشتر بود. در مدل نهایی رگرسیون متغیر‌های جمعیت بالای 65 سال با ضریب 0/167، سال‌های زندگی ازدست‌رفته به دلیل ناتوانی در گروه سنی 15 تا 49 سال با ضریب 0/651، سال‌های زندگی ازدست‌رفته به دلیل ناتوانی در گروه سنی 70 سال و بالاتر با ضریب 0/359 و شاخص توسعه انسانی با ضریب 0/359 ارتباط مستقیم و معناداری با سرانه هزینه‌های سلامت داشتند. در مقابل در این مدل، نسبت جمعیت 15 تا 64 سال، سال‌های زندگی همراه با ناتوانی برای گروه 5 ساله و پایین‌تر، سال‌های زندگی همراه با ناتوانی برای افراد 50 تا 69ساله و نرخ بیکاری رابطه معکوس و معناداری با سرانه هزینه‌های سلامت داشتند. نتایج تحلیل واریانس نشان داد نسبت جمعیت سالمند (0/001>p)، سال‌های زندگی ازدست‌رفته به دلیل ناتوانی (0/001>p) و سرانه هزینه‌های سلامت (0/001>p) در کشورهایی که شاخص توسعه انسانی بالاتری دارند به طور معنادارتری بیشتر از سایر کشورهاست.نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد در بازه زمانی مورد‌مطالعه، سال‌های زندگی همراه با ناتوانی در مقایسه با سالمندی و شاخص توسعه انسانی پیش‌بینی‌کننده قوی‌تری برای افزایش هزینه‌های سلامت است. بنابراین پیشنهاد این مطالعه این است که مداخلات کنترل هزینه در سالمندی بایستی از طریق برنامه‌هایی صورت گیرد که پیشگیری از بیماری‌های مزمن را هدف قرار می‌دهند.

Predictors of Healthcare Expenditure: Aging, Disability or Development?

Objective: Studies show that almost every country across the world will experience a remarkable increase in their healthcare costs and ageing population by 2030. Also, people with disabilities are more likely to impose considerable healthcare costs on families and governments than their counterparts. On the other hand, socioeconomic status of countries can be an important factor to predict healthcare costs. In this study, we aimed to evaluate the relationship between disability rate, ageing rate and development rate of countries with their current health expenditure.Materials Methods: This is a descriptive correlational study conducted based on secondary analysis of existing data of 202 countries under six different regions of African Region (AFRO), Eastern Mediterranean Region (EMRO), SouthEast Asia Region (SEARO), Western Pacific Region (WPRO), European Region (EURO), and Region of the Americas (PAHO) in 2016 . The linear regression analysis was applied to investigate the association between the explanatory variables of age, Years Lost due to Disability (YLD) per 100000 general population, Human Development Index (HDI), Gross Domestic Product (GDP) growth, and unemployment rate with Current Health Expenditure (CHE) per capita as the outcome variable. The costs were expressed based on Power Purchasing Parties (PPP) in USD. Oneway ANOVA was applied to compare the means of YLD and CHE per capita between three levels of HDI. Results: The highest mean YLD (13272.76 ±1577.22 per 100000 general population) and mean CHE (2698.39 ± 1915.01 USD) was belonged to EURO region, while AFRO region showed the lowest mean YLD (10005.65 ± 847.03 per 100000 general population) and mean CHE (281.11 ± 335.84 USD). In Iran, the mean YLD and CHE was lower than that of EURO region but higher than that of other five regions. EURO, PAHO, and WPRO had the highest rate of ageing compared to other regions. For Iran, the rate of ageing population was higher than AFRO and EMRO. In the regression model, population aged 15 to 49 (YLD=0.167), aged >65 years (YLD=0.651), aged ge;70 years (YLD=0.359) and HDI (0.391) had a positive association with the CHE per capita. In contrast, the population aged le;5 years (YLD=0.585), aged 1564 years (YLD=0.274), and aged 5069 years (YLD=0.938) and the unemployment rate (0.138) showed a negative association with the CHE per capita. Moreover, ANOVA results revealed that the rate of ageing population (P<0.001), YLD (P<0.001) and CHE per capita (P<0.001) were significantly higher in countries with higher HDI than in countries with lower HDI. Conclusion: In the study period, YLD can predict healthcare expenditure of countries better compared to HDI and ageing population. Therefore, it is suggested that cost control interventions in ageing period should be implemented through programs aimed at preventing chronic diseases.