اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر اضطراب کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی: یک مطالعه نیمه‌تجربی

اهداف: اضطراب یکی از مشکلات عمده در زندگی روزمره کارکنان فوریت پزشکی محسوب می‌شود. تجربه این عوامل تنش‌زا و عوارض ناشی از آن، موجب کاهش کیفیت کار و تمایل نداشتن فرد به ادامه خدمت می‌شود. شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی می‌تواند یکی از مداخلات موثر در کاهش اضطراب باشد؛ بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، بر کاهش اضطراب کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی شهر کرج انجام شد. روش: بررسی از نوع شبه‌آزمایشی بود که در آن از طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل و آزمایش استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی البرز در سال 1395تشکیل داده بودند که از 100 نفر کارکنان داوطلب در این پژوهش، 75 نفر از کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی که بر اساس تست کتل، نمره اضطراب متوسط به بالا را کسب کرده بودند، وارد این مطالعه شدند. در نهایت 30 نفر از کارکنان بر اساس ملاک‌های ورود در دو گروه 15نفری کنترل و آزمایش به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی ساده در گروه‌‌های آزمایش (شناخت‌درمانی مبتنی بر آگاهی) و گروه کنترل گمارده شدند و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. معیارهای ورود به پژوهش مشتمل بر داشتن علاقه‌مندی و موافقت برای شرکت در پژوهش بر اساس رضایت‌نامه کتبی، مبتلانبودن به بیماری جسمی و روانی حاد، عدم دریافت درمان‌های روان‌شناختی و دارویی در طی ماه‌های اخیر و شرکت‌نداشتن در پژوهش مشابه بود و معیارهای خروج از پژوهش نیز شرکت‌نکردن بیش از سه جلسه و رضایت‌نداشتن به شرکت در ادامه پژوهش بود. درﻣﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ذﻫﻦ‌آﮔﺎﻫﯽ ﻃﯽ 8 ﺟﻠﺴﻪ 90 دﻗﯿﻘﻪ‌ای، ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ یﮏ ﺟﻠﺴﻪ اﺟﺮا ﺷﺪ. ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﺟﻠﺴﺎت، ﭘﺲ‌آزﻣﻮن روی دو ﮔﺮوه آزﻣﺎیﺶ و ﮐﻨﺘﺮل اﺟﺮا شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسش‌نامه اضطراب کتل بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو بخش توصیفی و تحلیلی ارائه شد. آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف استاندارد بود و در بخش آمار استنباطی، از آزمون تحلیلی کوواریانس برای آزمون فرضیات پژوهش و از کولموگروف‌‌اسمیرنوف برای بررسی نرمال‌بودن توزیع متغیرها و برای رعایت پیش‌فرض‌های تحلیل واریانس از آزمون‌های باکس و لوین استفاده شد. داده‌های پژوهش با نسخه 22 نرم‌افزار spss تجزیه و تحلیل شد.یافته‌ها: مداخله شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی به کاهش میانگین نمرات اضطراب کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی در مقایسه با گروه کنترل منجر شد (0/05>p و 32/87=f). همچنین نتایج حاصل از آزمون نشان داد داخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی منجر به کاهش نبود انسجام از خود (p<0/05 ،13/32=f) و کاهش ناایمنی پارانویایی (p<0/05 ،‌9/40=‌f‌) در کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی شد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد بین دوگروه کنترل و آزمایش تفاوت معنی‌داری در کاهش احساس گناهکاری، کاهش روان‌نژندی عمومی و کاهش تنش ارگی مشاهده نشد (p<0/05).نتیجه‌گیری: بین به‌کارگیری درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و کاهش اضطراب کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی، رابطه معناداری وجود داشت. درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی سبب شناسایی افکار اضطرابی، چالش و نبرد با این افکار، روبه‌روشدن و جایگزین‌کردن آن‌ها با افکار غیراضطرابی در پرستاران مبتلا به اضطراب می‌شود و همین امر در کاهش‌یافتن علائم اضطراب در آنان موثر است. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد آموزش ذهن‌آگاهی در کارکنان فوریت‌های پزشکی می‌تواند با کاهش نبود انسجام از خود وکاهش ناایمنی پارانویایی به عنوان اقدامی موثر برای کاهش اضطراب در کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی استفاده شود که درنتیجه باعث افزایش راندمان کاری و رضایت شغلی کارکنان اورژانس پیش‌بیمارستانی و افزایش تاب‌آوری آن‌ها در شرایط اورژانسی می‌شود و می‌توان امید داشت با ارتقای تکنیک‌های این درمان، اضطراب، سلامت روان، کیفیت کاری، رضایت‌مندی شغلی و تاب‌آوری کارکنان اورژانس بهبود می‌یابد.

The Effect of Mindfulness-Based Cognitive Therapy on Anxiety of Pre-Hospital Emergency Staff

Objective: Anxiety is one of the important problems in the daily lives of medical emergency staff. Experiencing this state and its complications can decrease the quality of work and reduce the desire to continue serving. MindfulnessBased Cognitive Therapy (MBCT) can be one of the effective interventions for reducing anxiety. The present study aimed to investigate the effect of MBCT on reducing the anxiety of prehospital emergency staff.Materials Methods: This is quasiexperimental study with pretestposttest design using control group. The statistical population consisted of all staff of the Center for Disaster Management and Emergency Response in Alborz, Iran in 2017 (n=100). Of these, 75 were selected who had a moderate to high anxiety score based on the Kettle test. In the end, 30 were entered into the study based on inclusion criteria and then randomly assigned into two groups of control (n=15) and MBCT groups (n=15). The control group received no intervention. Having consent to participate in the study by signing a written form, having no acute physical and psychological disease, not receiving psychological and medication treatment during the past few months and no participation in any other similar studies were the inclusion criteria, while the exclusion criteria were: absence form more than three sessions and having no willingness to continue participation. The experimental group received MBCT for 8 sessions, once per week, each for 90 minutes. The data collection tool was the Cattell rsquo;s anxiety scale. Collected data were analyzed using descriptive (mean and standard deviation) and inferential statistics (ANCOVA to test the research hypotheses, KolmogorovSmirnov to examine the normality of data distribution, and Box rsquo;s and Levene's tests to test the quality of variances) in SPSS v. 22 software.Results: MBCT could reduce the anxiety of subjects compared to controls (F=32.87, P<0.05). Moreover, it led to a significant reduction in selfsentiment development (P<0.05, F=13.32) or paranoid trend (F=9.40, P<0.05) in prehospital emergency staff. The ANCOVA results showed no significant difference between the MBCT and control groups in terms of guilt proneness, egostrength, and ergic tension (P>0.05).Conclusion: It was concluded that MBCT can reduce the anxiety of emergency medical staff. It can help them identify anxious thoughts, challenges and struggles with these thoughts, and confronts and replaces them with nonanxious thoughts. MBCT, by reducing their selfsentiment development and paranoid trend, is an effective measure to reduce the anxiety and hence, increase the work efficiency and job satisfaction of prehospital emergency personnel and increase their resilience in emergency situations. By improving the MBCT techniques, we can hope that it can improve mental health, quality of work, job satisfaction, and resilience of this medical group.