بررسی رابطه ویژگی‌های فردی و بالینی با اختلالات عملکرد اجرایی افراد مالتیپل اسکلروزیس

هدف مالتیپل اسکلروزیس (اماس) از شایعترین بیماریهای پیشرونده نورولوژیکی است که اغلب بالغان جوان را درگیر می کند. اختلالات شناختی از علائم شایع این بیماری هستند. یکی از حیطه های شناختی عملکرد اجرایی است. با توجه به اهمیت ویژه عملکرد اجرایی در مهارت های شناختی افراد و نقش مهم آن در رفتارهای تطابقی و درنتیجه رضایت فرد از زندگی، ارزیابی دقیق این حیطه از شناخت و بررسی عوامل موثر بر آن در افراد مبتلا به اماس ضروری به نظر می رسد. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی رابطه ویژگی های فردی و بالینی افراد مبتلا به اماس با اختلال عملکرد اجرایی است. روش بررسی پژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی مقطعی روی بیماران مالتیپل اسکلروزیس بیمارستان توانبخشی رفیده در سال 1396 انجام شد. 71 بیمار از طریق نمونه گیری غیراحتمالی دردسترس انتخاب شدند. از افراد مبتلا به اماس و خانوده آنان برای شرکت در مطالعه، فرم رضایتنامه کتبی گرفته شد و مشخصات آزمودنی ها در مطالعه به صورت محرمانه حفظ و نگهداری شد. معیارهای ورود به پژوهش شامل داشتن بیماری مالتیپل اسکلروزیس بر اساس معیارهای مک دونالد و با تایید متخصص مغز و اعصاب، مبتلانبودن به بیماریهای مختل کننده حافظه مانند آلزایمر، مبتلانبودن به سندرم های مادرزادی مانند سندرم داون، مبتلانبودن به اختلال تیروئیدی، مصرف نکردن داروهای موثر بر شناخت و حافظه مانند بنزودیازپین ها و مبتلانبودن به اختلالات شدید بینایی و حرکتی؛ به طوری که نمونه ها قادر به همکاری نباشند. معیارهای خروج از مطالعه عبارت بودند از: همکاری نکردن بیمار در تکمیل پرسشنامه و انجام آزمایش، رضایت نداشتن برای ادامه همکاری و به وجودآمدن مشکل حاد در بیمار که قادر به ادامه همکاری نباشد. در این پژوهش از ابزارهای پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ، مقیاس ارزیابی خستگی، فرم کوتاه ارزیابی افسردگی، مقیاس ناتوانی فیزیکی و آزمون عملکرد اجرایی (طبقه بندی و توصیفی) استفاده شد. داده های جمع آوری شده در نسخه 18 نرمافزار spss تجزیه و تحلیل شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون خطی تعمیم یافته استفاده شد. یافته ها نتایج این مطالعه نشان داد عوامل سن، مدت زمان ابتلا و خستگی رابطه معنادار با عملکردهای اجرایی (توصیفی و طبقه بندی) داشتند (0/05>p). آزمون عملکرد اجرایی (طبقه بندی) با اولین علامت شروع بیماری ارتباط معناداری داشت (0/05>p). نتیجه گیری یافته های پژوهش نشان میدهد از بین عوامل بالینی بررسی شده، مدت زمان ابتلا و خستگی با هر دو نوع عملکرد اجرایی، اما اولین علامت شروع بیماری تنها با عملکرد اجرایی (طبقه بندی) رابطه معنادار داشت. افرادی که شروع بیماری آنان با علائم بینایی بود عملکرد ضعیف تری نسبت به دیگران داشتند. این موضوع می تواند به عنوان یک یافته مهم در مراحل اولیه تشخیص بیماری و طراحی برنامه های توانبخشی برای به تعویق انداختن عوارض شناختی مدنظر باشد.

Investigating the Relationship Between Individual and Clinical Characteristics and Executive Dysfunction of Multiple Sclerosis Individuals

Objective Multiple Sclerosis (MS) is the most prevalent neurological progression that often affects young adults. Cognitive impairment is a frequent symptom of the disease. One cognitive domain is an executive function. Executive function is important in individuals rsquo; cognitive skills, adaptive behaviors, and life satisfaction. Thus, accurately recognizing and investigating the factors affecting it greatly helps with improving MS. The current study investigated the relationship between individual and clinical characteristics and executive dysfunction in patients with MS. Materials Methods This was a crosssectional, descriptive and analytical study conducted on MS patients referring to Rofeydeh Rehabilitation Hospital in 2017. In total, 71 patients were selected through unpredictable sampling method. MS patients and their families provided written consent forms for participation in the study, and the subjects' data were kept confidential. Moreover, the patients were allowed to discontinue study participation as desired. The inclusion criteria were a diagnosis of MS disease based on McDonald's criteria by a neurologist, the lack of memory impairments, including Alzheimer's disease, noncongenital syndromes like Down syndrome, no thyroid dysfunction, the lack of consuming drugs that affect memory and cognitive function like benzodiazepines, and the lack of severe vision and motor impairments. Exclusion criteria included the lack of patient rsquo;s cooperation with completing the questionnaire and performing the test, dissatisfaction with continuing the collaboration, and the emergence of an acute problem in the patient that enables him/her to continue cooperation. In this research, instruments such as Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Fatigue Assessment Scale (FAS), Beck's Depression Inventory (BDI), Expanded Disability Status Scale (EDSS), and Delis ndash;Kaplan Executive Function System (DKEFS) test were used. The collected data were analyzed in SPSS. For data analysis, general linear regression was used.Results The obtained results suggested that age, disease duration, and fatigue had a significant reverse relationship with executive functions (descriptive and categorical) (P>0.05). Executive function (classification) had a significant relationship with the first symptom of the onset of disease (P>0.05). Conclusion We investigated the relationship between individual and clinical characteristics and the executive function in MS patients. A significant relationship was observed between the first sign of the disease onset and the level of performance. People who initially demonstrated vision problems had a weaker performance than others. This can be considered as an important finding in the early stages of diagnosis and the development of therapeutic programs to postpone cognitive complications.