کاهش جرایم شهری با تاکید بر رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، مطالعه موردی: شهر قم

چکیده وقوع جرم، علاوه بر بزهکار و بزه‌دیده، به مکان وقوع جرم نیز نیاز دارد. جرایم در مکان رخ می‌دهند و عوامل محیطی باعث ایجاد انگیزه، رغبت، کشش و قصد مجرمانه در فرد می‌شوند، به‌طوری‌که طراحی صحیح معماری و اتخاذ تدابیر پیشگیری از جرم در خصوص محیط، یکی از راه‌حل‌های ضروری در امر پیشگیری از جرم است. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و تحقیقات میدانی به شناخت نقاط جرم‌خیز و ارتباط بین طراحی، فضا و جرم و همچنین ارکان پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی می‌پردازد. محدوده مورد مطالعه شهر قم بوده که به‌عنوان یکی از کلان شهرهای کشور مطرح است. در این پژوهش به‌طور موردی جرم سرقت و مهم‌ترین مکان های وقوع جرم سرقت، که حاشیه خیابان‌ها و پیاده‌روها، منازل مسکونی و اماکن تجاری است، بررسی شده و به‌دنبال آن تاثیر شرایط فیزیکی در ارتکاب بزه سرقت در شهر قم مورد تحلیل قرار گرفته شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کانون اصلی جرم‌خیزی بزه سرقت در شهر قم خیابان نیروگاه بوده و مهم ترین مکان های وقوع جرم سرقت در این شهر به‌ترتیب حاشیه خیابان یا پیاده روها، منازل مسکونی، مراکز صنعتی و تجاری است؛ به‌طوری‌که پس از شناخت اصول پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، به‌عنوان یک نظریه و روش مناسب در بهبود روابط فضاها و شرایط شهرها در امنیت و کاهش جرم، به‌واسطه آن فرصت‌های جرم و جنایت کاهش و امنیت عمومی در سطح شهرها افزایش می‌یابد که به‌دنبال آن شاهد بهبود کیفیت زندگی شهروندان سلامت و امنیت جامعه خواهیم بود.