جایگاه نهاد آموزش در پیشگیری از بزهکاری و بزه‌دیدگی کودکان

تلاش در راستای حذف یا محدودسازی عوامل و زمینه‌های بزهکاری و بزه‌دیدگی کودکان، به‌عنوان راهکاری موثر، همواره مدنظر سیاست‌گذاران پیشگیری از جرم و کج‌روی بوده است. اجرا و مدیریت برنامه‌های پیشگیری به همکاری و هماهنگی نهادهای متعددی محتاج است. در این بین نهاد آموزش به‌لحاظ ارتباط مستمر با کودکان و والدین و امکان اجرای برنامه‌های کنترل و پیشگیری در این نهاد از اهمیت بالایی برخوردار است. شناسایی عوامل خطر و رفتارهای پرخطر کودکان، که می‌تواند به‌دنبال تاثیر محیط‌های پرخطری چون خانواده و گروه هم‌سالان و یا شکست در هم‌نوایی با آن‌ها و جامعه ایجاد شود و اعمال و اجرای برنامه‌های پیشگیری در قالب برنامه‌های مرتبط با کودکان و والدین و مربیان، از مهم‌ترین وظایف نهاد آموزش محسوب می‌شود. آموزش مهارت‌های زندگی و مداخلات روانی- اجتماعی در محیط‌های مرتبط با کودکان، به‌عنوان رویکرد اجتماعی پیشگیری، و تقویت و حفاظت از آماج جرم در راستای محو و محدودسازی فرصت‌های ارتکاب جرم (پیشگیری وضعی) توسط نهاد آموزش قابلیت اجرایی می‌یابد. کارکردهای پیشگیرانه نهاد آموزش در کشور ما به دو صورت فوق قابل اجرا بوده، ولی با چالش‌های چندی، از جمله ناآشنایی کارگزاران نهاد آموزش به مقوله پیشگیری در معنا و مفهوم علمی و کاربردی آن و به‌تبع کمبود توجه به این مهم و همچنین فقدان ارزیابی دقیق و علمی از برنامه‌های ترویجی و علمی مواجه بوده و هست. در این مقاله سعی شده به انواع نقش‌های نهاد آموزش در امر پیشگیری از بزهکاری و بزه‌دیدگی با رویکردی تحلیلی پرداخته شود.