عوامل اجتماعی موثر بر گرایش نوجوانان و جوانان پسر به بزهکاری و راهکارهای پیشگیری از آن

بدون تردید، توسعه و پیشرفت جوامع بشری، مرهون نیروی انسانی سالم، متعهد، متخصص و جوان در آن جوامع است. اما یکی از عواملی که در نابودی نیروی انسانی، به‌ویژه جمعیت جوان و فعال جوامع، سهم بسزایی دارد، پدیده بزهکاری است که امروزه گریبانگیر بسیاری از کشورها، از جمله ایران شده است. هدف این پژوهش، شناخت عوامل اجتماعی موثر بر گرایش نوجوانان و جوانان پسر به بزهکاری است.روش تحقیق مطالعه حاضر، از نوع پیمایشی بوده و داده های این پژوهش با استفاده از پرسش‌نامه به‌دست آمده است. جامعه آماری پژوهش، 96 نوجوانان و جوانان بزهکار پسر بودند که در مقطع زمانی آبان تا دی ماه 87 در زندان بیرجند به‌سر می بردند. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون، ضریب اتا و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است.نتایج تحقیق نشان داد که بین هریک از متغیرهای میزان نابسامانی خانواده (01/0p < , 53/0r = )، نوع هم‌سالان (01/0p < , 76/0r= ) و فقر اقتصادی خانواده (01/0p < , 32/0r = ) با بزهکاری پاسخ‌گویان رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد، اما بین مهاجرت و نحوه گذران اوقات فراغت با بزهکاری پاسخ‌گویان رابطه معنی داری یافت نشد. علاوه‌بر‌این، یافته های تحقیق نشان داد که بین میزان پایبندی مذهبی خانواده و بزهکاری پاسخ‌گویان رابطه معکوس و معناداری وجود دارد (01/0p < , 39/0-r = ). نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز نشان داد که از متغیرهای موجود در مدل تحلیلی تحقیق، دو عامل میزان نابسامانی خانواده و نوع هم‌سالان نسبت به بزهکاری پرسش‌شوندگان اثر معنی دار دارد (01/0p < ). همچنین آمارها و شاخص های رگرسیونی در این میان نشان می دهد که عوامل موجود در معادله تقریباً 69 درصد (69/0 = r2) از واریانس متغیر وابسته (بزهکاری) را تبیین می کنند. سرانجام نتایج تحلیل مسیر بیانگر آن است که هم‌سالان بزهکار با ضریب مسیر 66/0 و میزان نابسامانی خانواده با ضریب مسیر 26/0، به‌ترتیب بالاترین سهم را بر بزهکاری پاسخ‌گویان دارند.