تاملی درباره رابطه میان دین‌داری و گرایش به جرم و انحراف‌های اجتماعی مورد مطالعه: شهروندان شهر کاشان در سال 1389

امروزه به موازات پیشرفت و توسعه در ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی و با توجه به گستردگی شهرها و کاهش نقش‌های جامعه‌پذیری و فرهنگ‌پذیری خانواده و ارزش‌های اخلاقی و دینی، جرایم و انحراف‌های اجتماعی به نحو چشم‌گیری رشد یافته است. بر این مبنا، جوامع بشری با ایجاد و تقویت نهادها و سازمان‌های رسمی و نظارتی بسیاری، درصدد کنترل جرایم و انحراف‌ها برآمده‌اند. با توجه به نقش مخرّب جرایم و انحراف‌ها در اضمحلال شخصیت انسانی و نابسامانی اجتماعی، در دهه‌های گذشته، دانشمندان علوم انسانی و اجتماعی به دین و باورهای دینی به‌عنوان عامل نظارت درونی و مصون ماندن افراد و جامعه از انحراف‌ها نگریسته و به کارکردهای اصلاحی آن پرداخته‌اند. با توجه به مباحث فوق، در این پژوهش، رابطه میان میزان دین‌داری و میزان گرایش به جرم و انحراف‌های اجتماعی بررسی شده است. هدف اساسی این مقاله، بررسی چگونگی پیوند این دو متغیر و مطالعه اثر دین‌داری بر پیشگیری از جرم است.این پژوهش از نوع پیمایش اجتماعی (survey study) بوده و برای جمع آوری داده‌های پژوهش از تکنیک پرسش‌نامه توام با مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، شامل همه شهروندان ( در سن فعالیت) شهرستان کاشان در سال 1389 است که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 421 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب و بررسی شده‌اند. اعتبار و روایی مقیاس‌های سنجش متغیرهای تحقیق از طریق ضریب آلفای کرونباخ بررسی‌ شده و با توجه به نتایج آزمون کرونباخ، اعتبار طیف میزان دین‌داری با (82/0=a) و میزان گرایش به جرم با (78/0=a) تایید گردیده است. یافته‌های تحقیق رابطه میان دو متغیر بالا را تایید می‌کنند. نتایج ضریب همبستگی اسپیرمن (rs=-0/353) در سطح اطمینان 99 درصد رابطه‌ی معنادار دو متغیر فوق را تایید می‌نماید. نوع رابطه منفی بوده و بیانگر این امر است که با افزایش میزان دین‌داری، شاهد کاهش میزان گرایش به جرم هستیم. همچنین، نتایج معادله رگرسیون بیانگر بیشترین تاثیر عوامل عمل به شرعیات و اخلاقیات دینی در کاهش گرایش به جرم است.