بررسی اثربخشی اجرای طرح نظام مراقبت اجتماعی از دانش‌آموزان (نماد) در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی یک رویکرد آمیخته

در هم تنیدگی عوامل روانی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی آسیب‌های اجتماعی آن‌ها را به یکی از مشکلات اجتماعی پیچیده مبدل کرده است. بر این اساس اتخاذ برنامه‌هایی با رویکرد پیشگیری و توانمندسازی دانش‌آموزان و والدین در برابر آسیب‌های اجتماعی در طول سال‌های اخیر مورد توجه نهادهای آموزشی به خصوص آموزش و پرورش قرار گرفته است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی اجرای طرح نظام مراقبت اجتماعی از دانش‌آموزان (نماد) در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در آموزش و پرورش استان لرستان انجام گرفت. روش پژوهش ترکیبی از نوع کمی و کیفی (آمیخته) است. به‌منظور واکاوی عمیق و شناسایی عوامل و نشانگرهای اثرگذار بر اثربخشی طرح نماد، از رویکرد کیفی و به روش گراندد تئوری استفاده شد. در این راستا با استفاده از رویکرد هدفمند و به‌کارگیری معیار اشباع نظری تلاش شد تا با استفاده از فن مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، ادراک و تجربه 17 نفر (از مدیران، مشاوران و مجریان طرح نماد) به‌صورت ملاک محور موردبررسی عمیق قرار گرفت. ابزار پژوهش بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختاریافته اکتشافی استفاده شد. در بخش کمی داده های لازم با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته آسیب های اجتماعی، به اجرا در آمد. برای تحلیل داده ها، در بخش کیفی از روش کُدگذاری اولیه، باز و محوری و در بخش کمی از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل واریانس چندمتغیری و تحلیل ممیز) با استفاده از نرم افزار spss-26 استفاده شد. یافته ها و نتایج: در بخش کیفی داده ها مبتنی بر مضمون تحلیل گردید؛ پس از پیاده سازی مصاحبه ها و تحلیل عمیق کدگذاری داده ها به خلق 7 مقوله و 35 زیرمقوله منجر شد که بیانگر شرایط علی و زمینه ای، راهبردها و پیامدهای کارآمدی و ناکارآمدی طرح نماد از دیدگاه مدیران، مشاوران و مجریان طرح نماد بود. برخی از اینمقوله ها عبارتند از: انکار محتوایی، 2- انکار صوری، 3- سیاستگذاری های غیرمشارکتی،4- مواضع فرادوستانه،5- بوروکراسی نامناسب،6- کاستی های فرهنگی معطوف با ساختار،7- کاستی های فرهنگی معطوف به کنشگر. در بخش کمی نتایج حاصل از تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که بین نمرات مصرف سیگار، خشونت، راﻧﻨﺪﮔﯽ ﭘﺮﺧﻄﺮ، اﻋﺘﯿﺎد ﺑﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ، ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮﯾﺰی ،ﺑﺰﻫﮑﺎری اﺧﻼﻗﯽ، وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ، وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻼﻣت رواﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ، رواﺑﻂ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺎﻻن، وﺿﻌﯿﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ (آﻣﻮزﺷﯽ)، وﺿﻌﯿﺖ ﺣﺮﻓﻪای، ﻣﻬﺎرت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، وﺿﻌﯿﺖ اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ و ﺗﻔﺮﯾﺢ، رفتارﻫﺎی ﺑﺰﻫﮑﺎراﻧﻪ و ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی و ﻧﻤﺮه ﮐﻞ آﺳﯿﺐﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽداری وﺟﻮد دارد (p<0/001). ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد، رواﺑﻂ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ و ﺧﻮدآﺳﯿﺒﯽ در ﮔﺮوه ﻫﺎی ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻔﺎوﺗﯽ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ. از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺪﯾﺮان، ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺠﺮی ﻃﺮح ﺳﻨﺦ ﺷﻨﺎﺳﯽ دوگانه ای از ﺿﻌﻒﻫﺎ و ﮐﺎﺳﺘﯽﻫﺎی در ﺗﻬﯿﻪ، ﺗﺪوﯾﻦ و اﺟﺮای ﻃﺮح ﻧﻤﺎد ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﺗﺎ ﻣﯿﺰان اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ آن در آﯾﻨﺪه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ اﻧﮑﺎر صوری و ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ.

the position of disclosure phenomenon in the prevention of state crimes

state crime is in the interest of the state and to the detriment of the society, which can be subject to the fundamental rights of individuals, environment, health, human rights, etc. but the most important issue here is the disclosure of such crimes. in fact, because the executive power and the prosecution of crimes are in the hands of the government and the determining government is at the highest level of the country, it cannot be expected that it will be discovered through government institutions like other crimes. in this way, most government crimes are revealed through disclosure. this disclosure may be done by the press, high-ranking people or even through people in the government. our question in line with the purpose of the research is what is the position of disclosure in state crimes? it seems that disclosure can play a preventive role in state crimes. in a summary of our results, our hypothesis has been proven and the main role of whistleblowing in state crimes is the role of its predecessor. the current research is qualitative and descriptive-analytical in terms of implementation method. the related data has been collected and analyzed in a documentary way and with a detailed analysis.