بررسی ارتباط فضای شهر همدان و نرخ جرائم ارتکابی با تاکید بر نظریه پیشگیری از جرم با طراحی محیطی (cpted) (مطالعه میدانی شهر همدان)

زمینه و هدف: یکی از عوامل موثر در وقوع جرائم بنا به نظریات متعدد جرم‌شناختی محیط‌محور یا اجتماعی، ساختار محیط اجتماعی و مکان زندگی شهروندان است. با توجه به نقش ابعاد انسانی در تکوین رفتارهای مجرمانه اصولاً نباید چیدمان یا مبلمان شهری تاثیری بر ارتکاب جرائم داشته باشد، ولی با تحلیل و تدقیق تحقیقات جدید جرم‌شناختی و نظریه‌های نو، موضوعاتی همچون کیفیت و نحوه معماری خانه‌ها و چیدمان شهرسازی در جوامع و شهرهای مختلف یک کشور و یا محله‌های متفاوت یک شهر حاکی از تاثیرگذاری محیط پیرامونی بر نرخ بزهکاری است. پیشگیری وضعی حاکی از آن است که نوع وکیفیت معماری و شهرسازی در کاهش یا افزایش وقوع جرائم می‌تواند تاثیر بسزایی داشته باشد؛ البته، دولتها به‌غیراز معدود کشورهایی نظیر آمریکا که نظریه پنجره‌های شکسته از ایالت نیویورک آن کشور آغاز شده، کمتر در تصویب قوانین موضوعه به این ارتباط توجه کرده‌اند.روش: بهترین روش بررسی جرم‌شناختی پیده مجرمانه روش میدانی با توسل به مشاهده عینی و تحقیق میدانی است. نتایج تحقیقات میدانی مشابه و مرتبط با تئوری جرم‌شناختی نوظهور پیشگیری از جرم با طراحی محیطی (cpted) ثابت کرده که امروزه درصد قابل‌توجهی از جرائم مخل نظم، امنیت و آسایش عمومی افراد ناشی از نادیده گرفتن تاثیر معماری و شهرسازی صحیح و اصولی است. البته، از نقش فقدان ضمانت اجرایی کیفری موثر در قوانین نادر مربوط به شهرسازی و معماری نیز نباید غافل بود. لذا، در این پژوهش که ماحصل پژوهش میدانی گسترده با همکاری معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم دادگستری کل استان همدان است، با استناد به نظریه فوق و آموزه‌های کلیدی آن در مطالعه موردی محیط و فضای شهر همدان، اثرات آن بر نرخ ارتکاب جرائم با پیمایش جامع از زندانیان زندان مرکزی همدان و افراد عادی از محله‌های مختلف در شهر همدان مورد ارزیابی قرار گرفته است.یافته‌ها و نتایج: نتایج پژوهش حاکی از آن است که توجه به محیط و شاخص‌های بهینه طراحی محیطی در پیشگیری از جرم در شهر همدان تاثیر بسزایی داشته و نقش محیط در گرایش مجرمان به ارتکاب برخی جرائم به شرح جداول و داده‌ها اثبات شده است.

Analysis of Hamedan city structure and its crimes with Emphasis on the Theory of Crime Prevention through Environmental Design(Case Study of Hamedan city)

One of the influential factors in the commission of crimes is the social environment structures and living places. According this reality that it is human behaviors which affects evolution of crime and the status of urban furniture should not affect the rate of crimes, but with analyzing of many related criminological research’s it shows that the quality and manner of urban furniture and urbanization in different cities and towns of a country or different neighborhoods of a city illustrates the impact of the environment on delinquency. According situational prevention it has been proved that the type and quality of architecture and urban furniture and design have a great impact on reducing or increasing the incidence of crime, . By reviewing the results of related criminology studies and new theory of CPTED is is understood that today a significant percentage of the disruptive offenses, security and general comfort of individuals arise from the lack of proper law, In this study with regards to the above mentioned theory and its main rules and data’s we have investigated the situation of Hamedan urban environment and the effect of the environment on the occurrence of the crime with surveying of prisoners and other normal people from many parts of the city and the results of the study indicate that attention to the environment and optimal design characteristics of the environment play a great role in reducing crimes and has indicated effects on prevention of crime.