پیشگیری از چالش های پیش روی حقوق بزه دیده در دیوان جنایی بین المللی

مبنا و هدف: امروزه وضعیّت و شرایط جامعه بین المللی به گونه‌ای است که همه روزه ارتکاب طیف وسیعی از اعمال غیرانسانی را در نقاط مختلف جهان شاهد هستیم که به واسطه ارتکاب هریک از این اعمال غیرانسانی که در تطبیق با قوانین، معاهده‌ها یا کنوانسیون‌های الزام آور جرم نامیده می‌شد، از چندین دهه پیشین تاکنون، تلاش جامعه بین المللی در سطوح دولتی و مدنی برآن بوده است تا حقّ‌ها و منافع بزه دیدگانی که جرائم ارتکابی علیه آنها به لحاظ اهمیّت و تاثیرگذاری، ابعاد بین المللی نیز پیدا می‌کند، بیش از پیش حفظ و تامین گردد. در این مقاله به ارزیابی چالشهای نظری پیش روی حقوق بزه دیده در دیوان که بدنبال ایجاد اختلال در راه عملی شدن ایده تعقیبی دیوان بوده و تحت عنوان آسیب‌های پیش رو تبیین می‌گردند پرداخته شده تا از لحاظ انطباق یا عدم انطباق با واقعیت بیرونی مورد تحلیل واقع گردند. روش‌: روش تحقیق در این پژوهش به‌صورت کتابخانه‌ای و به روش توصیفی تحلیلی بوده که محقق با مراجعه به منابع فقهی و حقوقی همچنین قوانین و مقررات مدنی نسبت به ماهیت موضوع تحلیل و ارزیابی کرده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این تحقیق حاکی است که علی‌رغم تدابیر حمایتی پیش بینی شده برای بزه دیدگان که علاوه بر تصریح آن در اساسنامه دیوان جنایی بین المللی، در رویه اجرایی نهادهای دیوان که در حوزه بزه دیدگان فعالیت می‌کنند نیز مشاهد می‌شود، نقایص و خلاءهای موجود در کارکرد دیوان جنایی بین المللی وجود دارد لذا با اتّکا به سایر تجربیّات بین المللی در این زمینه به تحلیل آنها و ارائه راهکار و پیشنهاد پرداخته شده است. همچنین مهم‌ترین چالش‌های پیش روی بزه دیدگان در احقاق حقّ‌های خود نزد دیوان جنایی بین المللی با توجّه به رسیدگی‌های صورت گرفته و پرونده‌های در حال رسیدگی در دیوان جنایی بین المللی، مشخص گردید بزه‌دیده با چالش‌های بسیار زیادی، خصوصاً در رابطه با جبران خسارت تا تحقّق کامل رویکرد حمایتی روبه رو است.