علم و فرهنگ: تاملی بر مهم‌ترین تحلیل‌های فرهنگی در جامعه‌شناسی علم و فناوری

در گذشته اکثر جامعه‌شناسان علم و فناوری، تلاش‌های اندکی برای وارد شدن به حوزه رسمی جامعه‌شناسی فرهنگ انجام داده و حتی در برابر تحلیل‌های فرهنگی مقاومت می‌کردند. جامعه‌شناسان فرهنگ نیز در زمینه فرایند تولید علم و فناوری، تحلیل‌های ناچیزی ارایه می‌دادند. این در حالی است که ویژگی عمده جامعه‌شناسی معرفت و علم جدید تاکید بر فرهنگ و تحلیل فرهنگی در مطالعات علم و فناوری است. در این مقاله به بررسی روندی می‌پردازیم که جامعه‌شناسان علم و فناوری در آن تحلیل‌های فرهنگی خود را ارایه داده‌اند. حرکت‌های اخیر برای گسترش قلمرو نظری جامعه‌شناسی علم و فناوری فراتر از نهاد‌های رسمی علمی، امکانات و فرصت‌های جدیدی برای جامعه‌شناسی فرهنگ ایجاد کرده و در حقیقت موجب توجه مضاعف به جایگاه فرهنگ در مطالعات علم و فناوری شده است. برخی از مهم‌ترین این تلاش‌ها عبارتند از: مطالعات مربوط به «فرهنگ مادی، شهروندی علمی، کلان معرفتی‌ها (فرهنگ در جامعه دانایی) و معرفت‌شناسی‌های مدنی»