جامعه اطلاعاتی، هویت فرهنگی و رسالت دانشگاه‌ها

در افق چشم‌انداز بیست‌ساله «ایران کشوری است توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل...» (سند چشم‌انداز بیست‌ساله) در مهم‌ترین سند توسعه ملی کشور بر تقویت فرهنگ ایرانی‌اسلامی، ضرورت برخورداری از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطات سازنده بین‌المللی به‌عنوان شاخصه‌های قدرت و توان ملی به وضوح تاکید شده است. به‌ویژه آنکه تحولات پرشتاب فناوری‌های اطلاعاتی در عصر جدید، علاوه‌بر ابعاد فنی و دانشی آن، تاثیرات فرهنگی‌اجتماعی عمیقی را در جامعه اطلاعاتی امروز به دنبال داشته و زمینه ارتباطات وسیع بین فرهنگی جوامع را فراهم کرده است. ظهور فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات، ازسویی امکان بروز هویت‌های واگرای منطقه‌ای را فراهم کرده و از‌سوی‌دیگر، نوعی هم‌گرایی جهانی را در عرصه فرهنگ و هویت در پی داشته است. در‌این‌میان، دانشگاه‌ها به لحاظ نقش‌های متنوع علمی، فناوری و فرهنگی خود در هدایت و تربیت مهم‌ترین سرمایه‌های انسانی و آینده‌ساز جامعه، از جایگاه ویژه‌ای در تحقق اهداف چشم‌انداز توسعه برخوردارند. در این مطالعه، به روش نظریتحلیلی، با واکاوی دیدگاه‌های موجود در زمینه هویت فرهنگی و جامعه اطلاعاتی، ضمن مروری بر روند تشکیل هویت‌های بنیادین در گذار از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی، به بررسی تغییر هویت‌های برخاسته در شبکه‌ها و نقش دانشگاه‌ها در این باره پرداخته شده و چارچوب مفهومی حاصل از ارتباط سه مقوله هویت فرهنگی، جامعه اطلاعاتی و دانشگاه ارایه شده است