فرهنگ هواداری زنان در فوتبال ایران؛ انگیزه‌ها، سبک‌ ها و چالش ‌ها

هواداری زنان در فوتبال از موضوعات مغفول پژوهش در علوم ‌اجتماعی است. معمولاً زنان در پژوهش ‌های جامعه ‌شناختی پیرامون فوتبال نادیده انگاشته می‌شوند. نگاه عامهٔ مردم بر این است که زنان هواداران واقعی و اصیل این ورزش نیستند و میدان این ورزش، میدانی مردانه و متعلق به مردان است. هواداری زنان ایرانی به‌مراتب سخت‌تر و دشوارتر نیز می‌شود؛ زیرا آن‌ها در گفتمان عمومی در جرگهٔ هواداران فوتبال به‌شمار نمی‌آیند. میدانی از آن خود و برای کنش‌ورزی‌های مستقل ندارند و با محدودیت ورود به استادیوم‌ها مواجه هستند. زنان هوادار ایرانی سال‌هاست با به‌کارگیری اشکال متفاوت و گوناگونی از کنش و مقاومت، در تلاش‌اند چیزی بیش از هوادارانی خاموش و نامرئی باشند. مقالهٔ حاضر با اتکا به تحلیل مضمون مصاحبه‌های کیفی حاصل از سی مصاحبه با زنان ایرانی هوادار فوتبال، به‌دنبال شناسایی انگیزه‌های ورود زنان به میدان ورزشی فوتبال است و شیوه‌های بروز هواداری آن‌ها و نیز چالش‌هایی که در این مسیر با آن روبه‌رو هستند را بررسی می‌کند. نتایج نشان می‌دهد محرومیت زنان از حضور در استادیوم‌ها، آن‌ها را به شیوه‌هایی جایگزین برای بروز کنش‌های هوادارانه می‌کشاند. در این مسیر، زنان ایرانی هوادار فوتبال با کلیشه‌های جنیست‌زده و تبعیض‌آمیز زیادی مواجه هستند که در هر برهه به‌شکلی متفاوت خود را نمایان می‌سازد.

the culture of women’s fandom in iranian football; motivations, styles, and challenges

women’s football fandom is an overlooked topic in social science researches as women are typically ignored in sociological studies on football. the general public perception is that women are not genuine or authentic supporters of this sport, which is often considered a male-dominated and male-owned. the challenges for iranian female football fans are even more pronounced due to their exclusion from the public discourse surrounding the football fandom. they lack a dedicated space for independent action and face restrictions on entering stadiums. for years, iranian female fans have employed various forms of action and resistance to be more than silent and invisible supporters. this article relies on a thematic analysis of qualitative data from thirty interviews with iranian female football fans to identify the motivations behind their entry into the football arena. it also examines how they express their fandom and challenges in this process. the findings reveal that women’s exclusion from stadiums drives them to alternative methods of displaying their fandom. throughout this journey, iranian female football fans encounter numerous gendered and discriminatory stereotypes that manifest differently at various stages.