ظهور امر روزمره در عکس‌های دوران قاجار

اینکه چه چیز ارزش عکاسی و تصویرگری دارد و چه چیز ندارد مسئله‌ای به سادگیِ انتخاب یک عکاس یا نقاش نیست. نظام‌های نظریه‌پردازی متعدد در حوزهٔ نظامات تصویری (اعم از عکاسی و نقاشی) نشان می‌دهند تصویر کردن یک چیز و ارزشمند شدنِ آن برای به تصویر کشیدن یک پدیدهٔ تاریخی است و در یک بستر گفتمانی خاص معنا دارد. مقاله حاضر قصد دارد امر روزمره را در نخستین عکس‌های تاریخ عکاسی ایران مورد واکاوی قرار دهد. بدین‌منظور با تمرکز بر مجموعه آلبوم‌های عکس به‌جای‌مانده از عکس‌های دوران ناصری و مظفری تلاش شد یک دسته‌بندی از نظامات بازنمایی و شیوه‌های ظهور زندگیِ روزمره در عکس‌ها ارائه شود. با تاکید بر روش نشانه‌شناسی و با تمرکز بر مسئلهٔ زمان-مکان، استعلایی و پیش‌ پا افتاده تلاش شد که الگوهای رویت‌پذیری و رویت‌ناپذیری زندگیِ روزمره در عکس‌ها بررسی شود. بدین ترتیب، این عکس‌ها در شش گروه دسته‌بندی شدند: مکان‌های استعلایی، عکاسی از طبیعت، مکان‌های غیر والا، شمایل‌نگاری بی‌مکان-بی‌زمان، اروتیسیزمِ اگزوتیک، و زندگیِ روزمره. نسبت هر یک از این دسته‌ها با شیوهٔ ظهور زندگیِ روزمره مورد بحث قرار گرفت و با تمرکز بر زندگیِ روزمره، برخی از عکس‌های سرنمون این دسته‌ها مورد تحلیل قرار گرفت.

the appearance of everyday life events in photographs from the qajar era

the present study aims to investigate everyday life events captured in the first photographs of iranian history. as such, by focusing on a collection of photo albums from naseri and mozaffari eras (two qajar rulers) and by scrutinizing them, an attempt was made to elucidate the representation patterns and modes, through which, everyday life appeared in those photos. with an emphasis on semiology and taking into account the time-space, transcendental and immanent concepts, the paper tries to examine visible and invisible patterns of everyday life in those photographs. for that sake, the images were classified into six categories: transcendental places, photography of nature, non-royal settings, iconography out of place and time, exotic eroticism, and everyday life. the study explores the relationship between each category and the presence of everyday life, focusing on archetype photos to provide in-depth analysis and discussion.