خانگی ‏شدن رسانه‏‌ها، رسانه‌‏ای‏ شدن خانه‌‏ها؛ فرهنگ مادی فناور‏ی‌های رسانه‌‏ای و تغییرات خانه و فضاهای خانگی در ایران

خانۀ امروزی با خانۀ سنتی یا پیشاصنعتی، تفاوت‌‏های چشمگیری دارد. عوامل پرشماری در تغییرات خانه دخیل بوده‌‏اند، اما هیچ‏‌یک از آن‌ها به‌اندازۀ ورود فناوری‏‌ها بر خانه و فضاهای خانگی ‏تاثیرگذار نبوده‌اند. هدف پژوهش حاضر، واکاوی فرایند پیوند و همنشینی خانه‏‌های ایرانی و دستگاه‌‏های رسانه‌‏ای و تاثیرات متقابل آن‏ها بر یکدیگر است. در این مقاله، تلاش کرده‌ایم تا فارغ از وجه محتوایی رسانه‏‌ها ‌که اغلب موردتوجه قرار می‏‌گیرد‌ با تمرکز بر فرهنگ مادی دستگاه‏‌های رسانه‌‏ای و به‌ویژه تلویزیون، فرایند هم‌زمان خانگی‏ شدن دستگاه‌‏های رسانه‏‌ای و رسانه‏‌ای شدن خانه‏‌ها در ایران را بررسی کنیم. یافته‌‏های این پژوهش نشان می‌‏دهد که دستگاه‌‏های رسانه‌‏ای در هنگام ورود به ‏درون خانه‌‏های ایرانی و در روند خانگی شدن، با مقاومت‏‌هایی از درون و بیرون روبه‌رو بوده‌‏اند. ویژگی مشترک این مقاومت‌‏ها، با وجود خاستگاه متفاوتشان، ایدئولوژیک بودن آن‏هاست. همچنین، برپایۀ یافته‌های پژوهش، فرایندی از رسانه‌‏ای‌شدن خانه در ایران قابل‌تشخیص است که با ورود رادیو و به‌‏تبع آن، برق، به ‏درون خانه‌‏ها‏ی ایرانی آغاز شده و به‌‏تدریج، امروزه به‏‌سوی هوشمندسازی روزافزون خانه درحال حرکت است. با حرکت در این مسیر، خانه خود به یک شبه‌رسانه تبدیل می‌‏شود؛ رسانه‌‏ای که با ارتباط و پیوند با خانه‏‌های دیگر، محله‌ها، و شهرهای هوشمند، درحال حرکت به‏‌سوی «خانۀ متصل» است.

the domestication of media, the mediatization of homes material culture of media technologies and changes to domestic spaces in iran

today’s house is very different from a traditional or pre-industrial one. numerous factors have been involved in home changes, but none of them has affected the home and domestic space as much as with the emergence of modern technologies. the purpose of this study is to investigate the process of linking and companionship of iranian homes and media outlets and their mutual effects. regardless of the content of the media, which is often considered, focusing on the material culture of media outlets, especially television, the paper pays attention to the process of domestication of media technologies and the mediatization of the home in iran. the findings show that media outlets faced internal and external resistance when entering iranian homes and in its process of domestication. the common denominator of resistance, despite their different origins, is being ideological. the findings also show that a process of the mediatization of homes in iran is recognizable, which began with the arrival of radio and, consequently, electricity in iranian homes. a process that is gradually moving towards increasing home smarting. by moving in this direction, the house itself becomes a medium, the one that is moving towards a connected home by connecting it with other homes, neighborhoods and smart cities.