آموزش مطالعات فرهنگی در ایران: موانع، تجربه‌ها، و تجویزها

اگرچه دانش و دیدگاه مطالعات فرهنگی، موضوع بحث‌های گسترده‌ای در فضای دانشگاهی جهانی و تااندازه‌ای ایران بوده است، اقتضاهای آموزشی این سنت در میدان‌های علمی، کمتر موضوع بحث بوده است. برنامۀ مطالعات فرهنگی، ناگزیر آموزش مهارت‌ها و تحلیل‌های انتقادی از فرهنگ در کلاس درس را طلب می‌کند. مقالۀ حاضر با تکیه بر تجربۀ آموزشی نویسنده، در پی معرفی برخی چالش‌های عمده در فرایند یادگیری و یاددهی مطالعات فرهنگی در کلاس‌های درس است. آموزش، به‌شیوه‌ای رسمی و بریده‌ از متن اجتماعی، ابهام و تداخل در ترسیم مرزبندی نظریۀ فرهنگی، دشواری‌های مربوط به آموزش انتقادی و ابهام در ترسیم مرزهای عامه‌پسندی، و گشودگی در برابر آن برای آموزش و پژوهش، چالش‌های اصلی آموزش مطالعات فرهنگی در ایران به‌شمار می‌آیند. استدلال نویسندۀ این است که اثربخشی مطالعات فرهنگی و حفظ هویت انتقادی و عمل‌گرایانه و اصلاح‌گرایانۀ آن، نیازمند به‌کارگیری تدابیر آموزشی است تا آن را به شیوه‌ای پویا در خدمت فهم چندلایه، تاریخی، و موقعیتی جامعه و فرهنگ ایرانی و تلاش برای قرار دادن این فهم در خدمت سیاست‌گذاری فرهنگی قرار دهد.

teaching cultural studies in iran: obstacles, experiences and recommendations

knowledge and perspective about cultural studies have been debated extensively in the global academic spaces and partly within iran. however, the pedagogical requirements of this tradition have rarely been a topic for discussion. as a matter of fact, cultural studies’ project inevitably requires teaching critical skills and analyses in classrooms. relying on educational experiences of the author, the current paper aims to introduce some major challenges in the process of cultural studies pedagogy. reliance on a formal teaching separated from social context, ambivalence and confusion on the concept of culture and cultural theory, difficulties in providing critical teaching and drawing boundaries of popular culture are amongst the major challenges faced by academics attached with cultural studies in iran. it therefore can be argued that to be efficient and dynamic, and to preserve its distinction as a critical discipline, cultural studies needs today to employ educational initiatives that not only serve multi-layered historical understanding of iranian society and culture but also fit with a reformistic cultural policy-making.