قتل‌های ناموسی و دلالت‌های معنایی سوژۀ بهنجار در نهاد خانواده: روایت‌پژوهی‌ روزنامه‌ها از قتل رومینا اشرفی

هدف این مقاله شناسایی دلالت‌های معنایی سوژۀ‌‌ اخلاقی و بهنجار و سازوکارهای برساخت آن در نهاد خانواده است. رخدادهای تروماتیک نظیر قتل‌های ناموسی، برهه‌هایی هستند که با برهم‌زدن روابط درون خانواده از ظرفیت تحلیلی غنی برای شناسایی بایدها و نبایدهای درون خانواده برخوردارند. برای این منظور از رویکرد بازنمایی استوارت هال و برنامۀ‌ پژوهشی قوی جفری الگزاندر استفاده شده است. پرسش‌های اصلی مقاله عبارت‌اند از: دلالت‌های معنایی سوژۀ‌ اخلاقی و بهنجار در خانواده چیست؟ و سازوکار برساخت سوژۀ اخلاقی در خانواده چیست؟ برای پاسخ، 65 یادداشت و سرمقاله از روزنامه‌های «شرق»، «اعتماد ملی» و «همشهری» در یک بخش و روزنامه‌های جوان و کیهان در بخش دیگر که به بازنمایی قتل رومینا اشرفی پرداخته‌اند، با استفاده از چارچوب روشی روایت‌پژوهی و سنخ تحلیلی تحلیل تماتیک، بررسی و تحلیل شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در هر دو بخش، مولفه‌های مشابه از اخلاقیات فردی درون نهاد خانواده به‌عنوان امری بهنجار بازنمایی شده است. سوژۀ‌ بهنجار،خودبنیان،خودتنظیم‌گر و استانداردشده که می‌تواند آرمان ‌جهان یکدست‌شده در شبکۀ‌ اطاعت و انقیاد را تحقق بخشد. اما متولیان این جهان آرمانی در دو روایت با هم متفاوت‌‌اند. متولیان در روزنامه‌ها‌ی «جوان» و «کیهان»: خانوادۀ ‌مقدس، پدر ناموس‌مدار و حقانیت تام حاکمیت، و در روزنامه‌های «شرق»، «اعتماد ملی» و «همشهری»: پدر بهنجار، معیارهای حقیقت پنداشته‌شدۀ‌ متخصصان روان‌شناسی و نظام آموزشی هستند.

Honor killings and semantic implications of a normal subject in the family institution: Newspapers’ narrative about the murder of Romina Ashrafi

The paper aims to identify the semantic implication of moral and normal subjects, and mechanisms of their reconstruction in the family institution. For this purpose, here Stuart Hall’s representation approach and Jeffrey Alexander’s strong research program have been applied to reach the conclusion on the main research questions: What is the semantic implication of moral and normal subjects in the family? And what is the mechanism for reconstructing a moral subject in the family? 65 notes and editorials published in Shargh, Etemade Melli and Hamshahri newspapers in one section as well as Javan and Kayhan were selected and reviewed in the course of the study. Newspapers in the other section, representing the murder of Romina Ashrafi, were examined using a narrative research framework and thematic analysis. Findings reveal that in both sections, similar components of individual ethics in the family institution are represented as a normal ideal of a unified world in the network of obedience and submission.