«باید ریسک کنی»؛ ادراک زنان از ترس و راهبردهای رویارویی با آن در سفرهای تک‌جنسیتی

بیش از دو دهه است که پژوهشگران گردشگری به موضوع جنسیت توجه نشان داده‌اند و به‌تدریج مسئلۀ نابرابری، محدودیت‌ها، و ادراک زنان از محدودیت، ترس، خطر، تهدید، و امنیت، وارد حوزۀ مطالعات اجتماعی و گردشگری شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ترس‌های زنان در سفر و راهبرد‌های رویارویی آنان با این ترس‌ها انجام شده است. رویکرد کیفی با اتکا به 19 مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساخت‌یافته اتخاذ شد. مشارکت‌کنندگان، زنان متعلق به پایگاه اجتماعی‌‌اقتصادی متوسط ساکن شهر مشهد بودند. یافته‌ها در چارچوب سه نوع ترس (ساختاری، اجتماعی، و شخصی) و سه نوع شیوۀ رویارویی با این ترس‌ها مقوله‌بندی شد. در این طبقه‌بندی، منظور از ترس‌ها یا راهبردهای «ساختاری»، منابع ترس یا راهبرد‌های مواجهه‌ای است که به ساختار اجتماعی، کالبدی، و طبیعی مقصد گردشگری مربوط می‌شود. کاربرد صفت «اجتماعی» برای ترس‌ها و راهبردها، ناظر به اموری است که در فرایند کنش متقابل رخ می‌دهد. ترس‌ها و راهبرد‌های «شخصی» نیز به اموری مربوط است که بیشتر در محدودۀ انتخاب‌ها، ترجیحات، قابلیت‌ها، و ابتکارات شخصی و شناختی می‌گنجد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه زنان به‌سبب شرایط ذهنی خود، شرایط عینی محیط‌های گردشگری، و برساخت اجتماعی ترس در زنان، ترس‌هایی را تجربه می‌کنند، اما در برابر آن، انواع مقاومت فعالانه یا انفعالی را درپیش می‌گیرند و از آن به‌عنوان ابزاری برای توانمندسازی خود بهره می‌گیرند. اگرچه این تجربه‌ها به‌لحاظ کیفیت و عمق با تجربه‌های زنان کشورهای توسعه‌یافته متفاوت است، اما با وجود تمهیدات محافظه‌کارانه‌تر، مسیر مشابهی را می‌پیماید.

You have to take risk: Women’s perceptions of fear in female-only travel and their coping strategies

With the beginning of gender studies over two decades ago, issues such as inequality, constraints, and women’s perceptions of fear, risk, threat, and security have gradually been included by researchers in social and tourism fields. The aim of this study is to investigate women’s fears while traveling and their strategies to deal with those fears. A qualitative approach was used and indepth semistructured interviews with 19 middleclass female participants based in Mashhad were conducted. In the process, three types of fear (structural, social and personal) and three types of coping strategies (structural, social and personal) were identified. In this classification, &structural& fears or coping strategies refer to their sources or methods involving social, physical and spatial structure of a tourist destination. &Social& fears and strategies refer to emotions and reactions appear through interactions. &Personal& fears and coping strategies are related to the realm of cognitive and personal choices, preferences, abilities, and initiatives. Findings show that although women experience fears due to their subjective perception, the objective conditions of tourism environment and social construction help them put up some kinds of active or passive resistance. They understand the fear as an empowering tool. These experiences differ in terms of quality and depth from western context,, and Iranian women have more conservative orientations, but Iranian women they follow a similar path.