جستاری بر دلالت‌های تربیتی پویانمایی باب‌اسفنجی از منظر نفی و ایجاب ساحت‌های شش‌گانه تعلیم‌و‌تربیت

امروزه رسانه یکی از ابزارهای گذران اوقات برای انسان‌ها و به‌ویژه کودکان است. به‌دلیل شرایط حساس دوران کودکی و اینکه یکی از محبوب‌ترین و تاثیرگذارترین گونه‌های رسانه‌ نزد کودکان، پویانمایی است، بررسی پیامدهای مشاهدۀ پویانمایی‌ها در تربیت این دوره امری گریز‌ناپذیر است. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی نفی و ایجاب دلالت‌های تربیتی پویانمایی باب‌اسفنجی برپایۀ ساحت‌های شش‌گانه تعلیم‌و‌تربیت انجام شده است. این پژوهش، به‌لحاظ هدف، کاربردی است و برپایۀ روش کیفی‌‌کمی و با استفاده از تحلیل محتوای قیاسی انجام‌ شده است. متخصصان این حوزه، روایی صوری مقوله‌های مرتبط با ساحت‌های شش‌گانه را تایید کرده‌اند. پایایی این مقوله‌ها نیز با استفاده از ضریب اسکات و دیدگاه‌های 4 نفر از صاحب‌نظران در این زمینه، 0.772 برآورد شد؛ سرانجام، برای تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از پژوهش، از روش آنتروپی شانون بهره گرفته شد. براساس یافته‌های این پژوهش، 242 مضمون مرتبط با ساحت‌های شش‌گانه تعلیم‌و‌تربیت در این پویانمایی مشاهده شد که ساحت تربیت زیستی و بدنی بیشترین میزان توجه و اهمیت و ساحت تربیت اخلاقی،کمترین اهمیت را داشته است. همچنین 314 مضمون در نفی ساحت‌های شش‌گانه مشاهده شد که نفی ساحت تربیت اخلاقی، بیشترین میزان توجه و اهمیت و نفی ساحت تربیت زیبایی‌شناختی و هنری، کمترین اهمیت را داشته است. یافته‌ها حاکی از این است که در پویانمایی باب‌اسفنجی به رشد ابعاد وجودی انسان به‌صورت متعادل توجه نشده است؛ بنابراین، ضرورت پرهیز از شکل‌گیری شخصیت کاریکاتوری و توجه هم‌زمان به همۀ ساحت‌های وجودی انسان توصیه می‌شود.

An investigation into the educational implications of Sponge Bob Animation from the perspective of the negating and requirement of the six areas of education

Due to the sensitive conditions of childhood and the fact that one of the most popular and influential types of media for children is animation, it is inevitable to study the effects of observing animations in the education of this period. The present study was conducted to investigate the negation and necessity of educational implications of Sponge Bob animation based on six areas of education. The formal validity of the categories related to the six domains was confirmed by experts. 772 using the Scott coefficient and the opinions of 4 experts in this field; Finally, Shannon entropy method was used to analyze the data obtained from the study. Based on the findings of this study, 242 topics related to the existence of six fields of education in this animation were observed that the field of biological and physical education has the highest level of attention and importance and the field of moral education has the lowest level of attention and importance. Also, 314 themes were observed in the negation of the six domains; the negation of the field of moral education has the most attention and importance and the negation of the field of aesthetic and artistic education has the least attention and importance. Findings indicate that the growth of human existence has not been considered in a balanced way in SpongeBob animation, so it is recommended to avoid the formation of caricature characters and pay attention to all areas of human existence.