جامعه‌شناسی نذر و موانعِ مسئولیّت‌پذیری و مشارکت اجتماعیِ کنش‌گران در نذرهایِ مالی

نذرهای مالی از منظر جامعه‌شناختی کنشی ‌‌اجتماعی، اقتصادی، مشارکتی و  معطوف به خیر جمعی هستند که با توجّه به شرایط کنونی جامعۀ ما ظرفیت فراوانی برای توانمندسازی گروه‌های آسیب‌پذیر و مقابله با فقر دارند. بر این اساس، هدف این مقاله توصیف و تفسیر معنای پدیدهٔ نذر از منظر کنش‌گران، دلائل آن‌ها برای انتخاب روش‌های ادای نذر و در نهایت کشف موانع مسولیّت‌پذیری و مشارکت اجتماعیِ کنش‌گران است. با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون و به‌کارگیری مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته و روایتی، و با مراجعه به 18مشارکت‌کننده داده‌ها در شهر مشهد جمع‌آوری شد. براساس یافته‌ها، مشارکت‌کنندگان از حیث تفسیر معنای نذر به دو گروه آگاه و نیمه‌آگاه تفکیک می‌شوند. از مقایسۀ کنش این دو گروه مشخّص می‌شود که نوع کنش مشارکت‌کنندگان آگاه بیشتر عقلانی معطوف به هدف یا ارزش بوده و این دسته احساس مسئولیت‌پذیری بیشتری داشته ونذرهای مالی خود را به‌صورت اجتماعی و مشارکتی انجام می‌دهند. نوع کنش مشارکت‌کنندگان نیمه‌آگاه اغلب عاطفی معطوف به هدف یا ارزش بوده و روش‌های نذردهی انفرادی را برمی‌گزینند. یافته‌ها نشان می‌دهد که موانع مسئولیت‌پذیری و مشارکت اجتماعی در نذرهای مالی از دید مشارکت‌کنندگان در چهاردسته قرار می‌گیرند: آموزشی، فرهنگی، اقتصادی و مدیریتی. در نهایت براساس یافته‌ها برای رفع موانع پیش‌روی کنش‌گران نذر، مدلی مفهومی پیشنهاد شده است.

sociology of vow and Barriers to social responsibility and Social Participation of Activists in Financial vows

From a sociological perspective Financial vows are Socioeconomic, participatory, and communitybased actions that have the potential to empower vulnerable groups and address poverty, given the current conditions of our society. Accordingly, the purpose of the present study is to describe and interpret the meaning of the vow phenomenon from the perspective of the actors, the reasons for the actors to choose the methods of vow, and finally to discover the barriers to social responsibility and participation of the actors. Using qualitative approach and thematic analysis method and using semistructured and narrative interviews, data were collected from 18 participants in Mashhad.According to the findings, the participants were divided into conscious and semiconscious groups in terms of interpreting the meaning of the vow. By comparing the action of the two groups, it is recognized that the type of action of the conscious participants is more rationally focused on the purpose or value and that they feel more responsible and perform their social and participatory roles. The type of action of the subconscious participants is often emotionally focused on the goal or value and chooses individual nonattitudinal methods.