مفهوم خرد در جامعه ایران

مقاله حاضر با هدف بررسی و شناسایی مولفه‌ها و ابعاد خرد با استفاده از رویکرد ادراک افراد از خرد (نظریه ضمنی خرد) در جامعه ایران انجام گرفت. جامعه پژوهش حاضر شامل تمامی افراد بالای 20 سال ایران بودند. 328 شرکت‌کننده (134 زن و 194مرد) از قومیت‌های ایران (ترک، کرد، لر، عرب، بلوچ، ترکمن و فارس) به روش هدفمند و در دسترس برای پاسخ‌گویی به پرسش‌نامه باز پاسخ محقق‌ساخته انتخاب شدند. پژوهش به روش تحلیل محتوا و با استفاده از رویکرد کیفی انجام گرفت. یافته‌ها در ارتباط با نمونه‌های خرد نشان داد که میانگین‌ سنی آنها 62.9 و 94.2 درصد از آنان از گروه‌ مردان بودند. 27.9 درصد از نمونه‌های خرد را شخصیت‌های دینی، 20.1 درصد نزدیکان فرد، 19.15 درصد افراد متخصص، 12.6 درصد شخصیت‌های اجتماعی‌‌سیاسی و مابقی را سایر گروه‌ها تشکیل دادند. همچنین مولفه‌ها و ابعاد خرد در 5 طبقهٔ اصلی فضیلت‌های عقلانی، اخلاقی، مدنی، عملکردی و معنوی به دست آمد. نتایج بررسی مولفه‌ها، مقولات و طبقات نشان داد که 37.05 درصد از کل ویژگی‌ها و رفتارهای به‌دست آمده ذیل طبقه فضیلت‌های عقلانی قرار گرفتند و فضیلت‌های عملکردی، اخلاقی، مدنی و معنوی به‌ترتیب 26.5، 18.6، 8.01 و 4.4 درصد از کل مولفه‌ها و ویژ‌گی‌ها را به خود اختصاص دادند. به‌طور‌کلی، نتایج نشان داد ادراک خرد ایرانیان تلفیقی است از مولفه‌های مورد تاکید فرهنگ غرب (شناختی، عقلانی) و شرق (اجتماعی‌‌عاطفی و معنویت).

The concept of wisdom in Iranian society

The purpose of this qualitative study was to investigate, explore and explain the characteristics, features and components attributed to the notion of wisdom in Iran. To this end, the explicit theory of wisdom, i.e. individuals’ perceptions of wisdom, was used. All above20 years old Iranians comprised the population of the study. Following purposeful and convenience sampling procedures, 328 Iranians (134 males and 194 females) coming from different ethnic backgrounds (Persians, Azerbaijani Turks, Kurds, Arabs, the Turkmen, Lurs and the Baluch) were selected and required to answer a researcherdeveloped openended questionnaire followed by content analysis of data. Findings suggested/indicated that for %94.2 of the participants, exemplars of wise people are male with an average age of 62.9. Also, 27.9%, 20.1%, 19.15% and 12.6% of wisdom exemplars came from religious figures/leaders, peoplearoundme, experts/specialists and socialpolitical figures respectively. Five main/major categories/themes of wisdom were ‘intellectuality’, ‘morality’, ‘civilization’, ‘performance’ and ‘virtue/spirituality’. Further analyses of components and categories revealed that of all characteristics/features attributed to wisdom, %37.05 were associated with intellectuality, %26.5 with performance, %18.6 with morality, %8.01 with civilization and %4.4 with spirituality. Findings are used to argue that ‘wisdom’ in Iranian society and for Iranians in general is a hybrid/combination of Western (rooted in cognition and intellectuality) and Eastern (based on socioaffective propositions and spirituality) doctrines of wisdom.