رسانه‌های اجتماعی و چالش‌های هویت‌های قومی در ایران

ماهیت جهانی رسانه‌های اجتماعی، چالش‌‌های قومی را از حیطهٔ منطقه و ملّت به عرصهٔ جهانی کشانده است. مطالعه حاضر، این چالش‌‌ها را در چارچوب نظریه‌های جهانی‌شدن، تحلیل می‌کند. دو رویکرد عمده در رابطه با پدیدهٔ جهانی‌شدن وجود دارد: یک رویکرد معتقد به همگونی کامل جهان است؛ و رویکرد دیگر، به چنین شدّت و کیفیتی قائل نیست. هدف تحقیق، روشن ساختن این امر است که رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان ابزارهای ارتباطی جهانی در رابطه با هویت‌‌های قومی ایرانی، در انطباق با کدام یک از این دو رویکرد عمل کرده‌اند. برای نیل به هدف مذکور با 11 استاد علوم ارتباطات‌اجتماعی، مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی مصاحبهٔ عمیق صورت گرفته و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودا 10 تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. نتایج گویای آن است که عملکرد رسانه‌های اجتماعی وضعیتی دوگانه ایجاد کرده‌ است: از یک‌سو به حفظ هویت اقوام ایرانی انجامیده؛ و از سوی دیگر، سبب‌‌ساز تاثیرپذیری آن‌ها از فرهنگ جهانی شده‌ است. به سخن دیگر، رسانه‌های اجتماعی، همزیستی فرهنگی اقوام با دیگری جهانی و ملیّت را تقویت می‌کنند. در مورد اقوام جدایی‌طلب، رسانه‌های اجتماعی در ایجاد چالش‌های قومی نقش چندانی ایفا نمی‌کنند و این موضوع متاثر از سایر عوامل اجتماعی و سیاسی است. در نهایت، انگیزهٔ اقوام ایرانی برای مقاومت در برابر ملیّت و فرهنگ جهانی محدود است؛ هر چند رسانه‌های اجتماعی، این قابلیت را به آنها می‌‌دهد.

Social media and challenges to ethnic identities in Iran

The global nature of social media has brought ethnic challenges from regional and national stages to the world arena. The current study analyzes these challenges under the framework of Globalization theories. There are two general approaches to globalization: the first believes in complete global homogeneity, while the other does not believe in such an optimistic viewpoint. The purpose here is to clarify which of these two approaches have been used by social media as a means of global communication in relation to Iranian ethnic identities. For that matter, the researchers have conducted indepth interviews with 11 experts in social communications, anthropology, and sociology and data were analyzed using MAXQDA 10 software. The results demonstrated that the performance of social media has created a dual situation, that is, on the one side they have preserved the Iranian ethnic identity and on the other, they have led them to be influenced by global culture. In other words, social media have reinforced the cultural coexistence of ethnic groups nationally and globally. With regard to separatist ethnic groups, social media do not play a significant role, as this issue is influenced by other social and political factors. Ultimately, the Iranian ethnic motivation to resist global nationality and culture is limited, although social media give them such ability.